Plansza do komikusu „Jeż Jerzy. Ziom" Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Plansza komiksowa w dwóch wersjach: niepokolorowanej i pokolorowanej do albumu komiksowego „Ziom" (2005, wyd. II: 2011) z powstającej od połowy lat 90. XX w. serii ,,Jeż Jerzy" Rafała Skarżyckiego (scenariusze) i Tomasza Leśniaka (rysunki). Komiksy podejmują między innymi – w formie dosadnej karykatury – problematykę polskiego nacjonalizmu.
Radykalny antysemityzm różnych antagonistów Jeża to lejtmotyw serii. Na przykład w komiksie ,,Nie dla dzieci" (2002, wyd. II: 2011) dwaj skini narodowcy Stefan i Zenek, postacie przewijające się przez wszystkie komiksy serii, napawają się sielankowym widokiem - jak komentują - ,,pięknego polskiego morza – wspaniałą wodą, rajską plażą, cudnymi Polkami, które wkrótce urodzą cudne polskie dzieci” (odziani są w kąpielówki w barwach polskiej flagi z orłem pośrodku przedniej części stroju; jak zawsze Stefan ma eksponowany tatuaż swastykę na ramieniu, a Zenek nosi na szyi krzyż celtycki). Zenek nagle dostrzega jednak leżącego na piasku Jeża. „– To naprawdę straszne! – Co takiego? | Arab? Murzyn? – Gorzej! | – ŻYD? | – Nie mam pewności… […]” (zob. s. 43 w wyd. II). W ,,Ściganym" (wyd. 2003, wyd. II: 2011), w scenie, w której goniąc Jeża, wpadają na koncert Cool Kids of Death (Krzysztof Ostrowski śpiewa właśnie piosenkę „Uważaj"), Stefan stwierdza: „mam wrażenie, że przypadkiem odkryliśmy samo centrum… | …semickiego spisku przeciwko Polsce!!” (argumentacja: „Posłuchaj tylko tych tekstów: anarchia, antysłowiańska wymowa, podjudzanie do buntu! I do tego niepolska nazwa!"; s. 44 w wyd. II).
Plansza, której oryginały znajdują się w kolekcji Muzeum POLIN, należy do sceny (zob. s. 20 w wyd. II, 2011) z najpełniejszą w całej serii werbalizacją podejrzenia, że Jeż Jerzy i jego twórcy stoją w centrum tego spisku. Formułuje ją postać demagoga, również przewijająca się przez cały cykl, ostrzegająca w obszernych perorach telewizyjnych publiczność przed zgubnym społecznie oddziaływaniem Jeża już od 1995 r. (zob. krótką formę reprodukowaną w albumie-swoistej antologii "Dokument", 2004, 2011 – na s. 16-17 w wyd. II; polityk siedzi pod ścianą z podobiznami o. red. Tadeusza Rydzyka i Andrzeja Giertycha).

Przemysław Kaniecki