Siekiera walcowata typu Oringe

Siekierka walcowata typu Oringe z Tanowa, pow. policki pochodzi z jednego z najważniejszych zachodniopomorskich stanowisk związanych z ludnością reprezentującą kultury protoneolityczne. Wykonana została ze skały metamorficznej, prawdopodobnie z gnejsu. Pierwszym etapem produkcji było wyłupanie kamiennym tłukiem wstępnej formy narzędzia. Etap ten przebiegał podobnie jak w przypadku narzędzi krzemiennych i polegał na uformowaniu podłużnego półwytworu narzędzia. Następnie półwytwór kształtowano przy użyciu tzw. techniki peckingu, czyli obstukiwania niewielkim twardym kamieniem, które przy każdym uderzeniu powodowało niewielkie ukruszenie powierzchni. Formowanie narzędzia taką techniką było procesem niezwykle czasochłonnym, ale pozwalało kształtować je w sposób bardziej przewidywalny niż w przypadku łupania. Ostatnim etapem było zeszlifowanie i zaostrzenie ostrza. Co istotne, siekierę zaplanowano w taki sposób, aby ostrze uformowane było na cienkiej warstwie krystalicznego kwarcu. W efekcie było ono niezwykle twarde i bardzo odporne na zniszczenia. Zazwyczaj przyjmuje się, że technologia wytwarzania narzędzi kamiennych trafiła na tereny południowego wybrzeża Bałtyku za pośrednictwem ludności neolitycznej (pierwszych rolników), która reprezentowała naddunajski krąg kulturowy. Jednakże pojedyncze narzędzia z kamienia odkrywane były w kontekstach datowanych na okres jeszcze przed kontaktami z ludnością neolityczną. Są one związane głównie z tradycją technologiczną pochodzącą ze Skandynawii, gdzie surowce kamienne stanowiły alternatywę dla krzemienia.

Michał Adamczyk