Autoportret Elisabeth Vigée - Lebrun

Obraz z kolekcji zamkowej przedstawia młodą stojącą kobietę, z prawą ręką opartą o stolik, w której trzyma laseczkę o bogato zdobionej rączce. To autoportret francuskiej malarki z XVIII w. Elisabeth Louise Vigee – Lebrun ( ur. w kwietniu 1755 r w Paryżu, zm. w marcu 1842 r w Louveciennes), zwanej portrecistką królowej Marii Antoniny. Była córką malarza i to ojciec został jej pierwszym nauczycielem. Później uczyła się u Josepha Claude Verneta, Greuze’a, ale to mąż  Jean Baptiste- Pierre Le Brun wprowadził ją w arkana malarstwa. Sam był malarzem i marszandem sztuki, obracał się w towarzystwie różnych artystów, dzięki czemu umożliwił żonie rozliczne kontakty. Wraz z mężem odbyła liczne podróże po Europie, poznając i kopiując dzieła sławnych malarzy. Szybko zyskała sławę i stała się portrecistką arystokracji. Po uzyskaniu zaproszenia na dwór Ludwika XVI wykonała portret królowej, który zyskał uznanie Marii Antoniny i odtąd, przez kilka następnych lat portretowała rodzinę królewską. Dzięki poparciu królowej została przyjęta do Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby, do której niechętnie przyjmowano kobiety – malarki.  Po wybuchu rewolucji francuskiej, jako wróg państwa (malowała arystokrację) udała się na emigrację, rozdzielając się z mężem, z którym łączyły ją bardziej kwestie finansowe niż miłość. Do kraju wróciła w 1801 r. ale nie akceptowała rządów Napoleona, spadło też zainteresowanie jej obrazami. Jej twórczość po 1810 r stała się powoli anachroniczna, w malarstwie  zaczął  panować romantyzm. Zamawiali u niej portrety także Polacy, za które zresztą płacili bardzo wysokie ceny. Księżna marszałkowa Lubomirska, która zamówiła u niej kilka obrazów, zapłaciła za nie takie kwoty, jakich malarka nigdy by nie otrzymała we Francji. Była dobrą portrecistką, sławną i cenioną, była też znaczącą osobowością, umiejącą dbać o swe interesy i wykorzystać wszystkie atuty, jakie ofiarowało jej długie, burzliwe życie.
Łańcucki autoportret uważany jest za replikę „ Autoportretu w słomkowym kapeluszu”, którego oryginał znajduje się w National Gallery w Londynie. Replika to obraz wykonany przez tę samą autorkę, ale w trochę zmienionej wersji. W obrazie łańcuckim zmieniono układ rąk, malarka zamiast wachlarza i palety z farbami trzyma laseczkę. Strój jest bardzo podobny, natomiast tło różne ( w  naszym obrazie to park), obraz zaś łańcucki ustępuje oryginałowi walorami estetycznymi i sposobem malowania.

Bożena Rybkowska