Książę Józef Poniatowski na koniu

Obraz z kolekcji Potockich, dawnych właścicieli Łańcuta, przedstawia konny portret księcia Józefa Poniatowskiego. To akwarela, za szkłem, ujęta w ozdobne passe – partout i złoconą, profilowana ramę. Obraz jest sygnowany i datowany w prawym dolnym rogu „Juliusz Kossak 1879”. Książę Józef Antoni Poniatowski, (ur. w 1763 r w Wiedniu, zm. w 1813 r). Był generałem, ministrem wojny, naczelnym wodzem wojsk Księstwa Warszawskiego i marszałkiem Francji, synem Andrzeja Poniatowskiego i Teresy z książąt Kinskich. Wychowany za granicą, dzięki opiece swego stryja Stanisława Augusta Poniatowskiego, króla Polski, pozostał Polakiem. Od dziecka był przeznaczony do służby wojskowej i do niej wychowywany . Początkowo służył w armii austriackiej, a od 1789 r w wojsku polskim, gdzie otrzymał stopień generała – majora i został dowódcą IV Dywizji. Podczas wojny polsko – rosyjskiej w 1792 r odznaczył się w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami, za co uhonorowano go orderem Virtuti Militari. Był stanowczym przeciwnikiem jakichkolwiek układów z państwami zaborczymi, uważał że należy dalej prowadzić walkę o niepodległość. Po wybuchu wojny z Austrią i zwycięskiej walce pod Lutzen nad Łabą dotarł z armią pod Lipsk, gdzie w pierwszym dniu bitwy narodów został mianowany przez Napoleona marszałkiem Francji. 19 października zginął, przeprawiając się przez rzekę Elsterę, prawdopodobnie zastrzelony przez sojuszników. Juliusz Kossak (ur. w1824 r zm.1899 r) to znany polski malarz, ilustrator i rysownik. Tworzył głównie obrazy o treści historycznej i batalistycznej, ulubionym tematem jego obrazów były konie. Jego mistrzem był Piotr Michałowski. W 1844 r dzięki znajomości z Dzieduszyckimi został wprowadzony w środowisko ziemiańskie, a przebywając na dworach arystokracji (Potoccy) malował sceny z polowań i portrety, w tym koni. Uważany jest za twórcę polskiego malarstwa batalistycznego. W technice akwarelowej zdobył mistrzostwo warsztatowe.

Bożena Rybkowska