Das Schwarze Meer

Wiek XIX to nie tylko czas rewolucji przemysłowej i postępu naukowo-technicznego, rozwoju administracji państwowej, ale również wzrost podróży ludzi na kontynencie i poza jego obrębem. W tzw. „Stuleciu pary” nastąpił szybki wzrost liczby ludności miast, pojawiły się w Europie pierwsze miasta z milionową ludnością. To skutkowało większym zapotrzebowaniem na szczegółowy plan miasta oraz mapy większych obszarów ujętych jako terenowe jednostki administracyjne. Prezentowana mapa topograficzna i polityczna, zatytułowana „Morze Czarne”, przedstawia wspomniane w tytule morze, Morze Azowskie, Morze Egejskie i Morze Kreteńskie. Oprócz nich mamy południową część Imperium Rosyjskiego – Krym, południowa Ukraina, tereny Kaukazu. Ponadto graniczące z nim Imperium Osmańskie (Turcja), Księstwo Rumunii, Serbii, Grecję, a także skrawek Austro-Węgier. Mapa nie posiada daty wydania poza dopisanym ołówkiem: 1877 r. Data wydaje się być wiarygodna i to z kilku powodów. Po pierwsze, terytorium Turcji obejmowało Trację, Bułgarię, Macedonię, Dobrudżę i tereny dzisiejszej Albanii. Rumunia była młodym państwem po zjednoczeniu Wołoszczyny i Mołdawii bez dostępu do morza, który uzyskała dopiero po traktacie w Berlinie w 1878 r. Kolejna kwestia to brak niepodległej Bułgarii. To państwo uzyskało szeroką autonomię również w 1878 r. po traktacie w San Stefano i wówczas po raz pierwszy od kilku wieków pojawiło się z powrotem na mapie Europy. Granice tych państw zmieniły się zasadniczo dopiero po 1912 i 1913 r. po dwóch wojnach bałkańskich. Oprócz tego na mapie zaznaczono szczegółowo najważniejsze miasta w tej części Europy i Azji. Ponadto, umieszczono dwie mniejsze mapy: mapa topograficzną Sewastopola oraz plan zagospodarowania przestrzennego Konstantynopola (wówczas Stambułu) i cieśniny Bosfor. Mapa jest składana, ale nie posiada żadnej oprawy ani etui. Hrabiowie Potoccy – podobnie jak większość polskich arystokratów – lubili dużo podróżować, stąd zachowała się spora kolekcja planów i map.