Breiter 1/2 Taler auf den Tod Herzogs Franz I. | Półtalar szeroki z okazji śmierci księcia Franciszka I

Książę–biskup Franciszek I przejął księstwo szczecińskie w 1618 roku po przedwczesnej śmierci Filipa II. Wojownicza i hulaszcza natura księcia spowodowały, że jego krótkie dwuletnie rządy nie zapisały się dobrze na kartach historii. Negatywne opinie wzbudza zarówno chęć przerobienia budynków Pedagogium szczecińskiego na stajnie, na szczęście niezrealizowana, jak i rozkaz ścięcia i spalenia na stosie szlachcianki Sydonii von Bork, za rzekomą klątwę rzuconą na ród Gryfitów. Mennictwo pogrążone w inflacyjnym kryzysie nie było przedmiotem zainteresowania Franciszka. Mennica w Szczecinie została wydzierżawiona dotychczasowemu mincmistrzowi Johanowi Schambachowi, który wbrew obawom produkował monety trzymające się standardów monetarnych. Na zaspokojenie rynku bito w dużych ilościach tylko drobne nominały, grosze i szelągi podwójne, a nieliczne talary, złote dukaty i guldeny emitowano na potrzeby dworu. Franciszek I zmarł bezpotomnie w 1620 roku w wieku czterdziestu siedmiu lat. Władzę przejął ostatni z rodu Gryfitów – Bogusław XIV, który , urządził bratu pogrzeb z pieniędzy przeznaczonych na cele obronne kraju. Z tej okazji wybito w Szczecinie srebrne monety okolicznościowe – ćwierć talary i talary oraz tym samym stemplem talarowym okazy wagi od pół do czterech talarów. Dobrze wykonany portret zmarłego władcy otoczony jest rozbudowaną tytulaturą, podkreślającą w pełni książęcy status i dziedziczne prawa do Kaszubów i Wenedów. Jest to wyraz propagandy dworu, pragnącej zintegrować obrońców kraju w czasie wojny trzydziestoletniej. Dziesięciowierszowa inskrypcja na rewersie stempla zawiera uniwersalne informacje o przyczynie wybicia, datach urodzin i zgonu oraz ich fundatorze. W dolnym ornamencie widnieją inicjały G–T, należące do rytownika stempla Gottfrieda Tabberta. Warto podkreślić, że bardzo podobny portret Franciszka ze wszystkimi tytułami do ziem, którymi władali Gryfici, widnieje na pięknych, niedatowanych talarach i odbitkach tego stempla w złocie (wagi 6 i 10 dukatów). Srebrne okazy sygnował wówczas Gottfried Tabbert, a złote Daniel Sailer. Muzealny egzemplarz pochodzi z pomorskiej kolekcji prof. Helmuta Hahna, sprzedanej w całości na aukcji w Berlinie w 2013 roku.

Genowefa Horoszko