![MNS/Rz/3568 kielich komunijny - ujęcie z boku; Kielich o sześciolistnej stopie przechodzącej w sześcioboczny trzon z kulistym, lekko spłaszczonym nodusem zdobionym sześcioma romboidalnymi guzami, z rytowaną dekoracją z majuskułowych liter „IHS”. Czara wysoka, smukła, lekko rozwarta, gładka. Stopa z szeroką krezą i niskim cokolikiem z dekoracją w romby. Na jednym z pól stopy umieszczona plastyczna Grupa Ukrzyżowania.](/brepo/panel_repo/2024/02/14/sibqat/contain-360-1000-max-mns-rz-3568-diga7547-m.jpg)
Kielich komunijny
1598
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Złotnictwo
Wraz z wprowadzeniem w Księstwie Pomorskim reformacji w 1534 roku wyszły z użycia niektóre sprzęty liturgiczne, takie jak monstrancje, kadzielnice, relikwiarze czy pacyfikały. W kościołach luterańskich potrzebne były jedynie naczynia związane z udzielaniem komunii pod dwiema postaciami: do podawania wina mszalnego wykorzystywano kielichy i dzbany, a na komunikanty pateny lub talerze oraz puszki. W pierwszych dziesięcioleciach po wprowadzeniu reformacji używano na Pomorzu dawnych sreber liturgicznych, a najwcześniejsze znane nowo fundowane naczynia, głównie kielichy, pochodzą dopiero z połowy XVI wieku.
Prezentowana puszka ma prosty cylindryczny kształt i skromną grawerowaną dekorację, co jest charakterystyczne dla wczesnych luterańskich naczyń tego typu. Pierwotnie zamykana była wysklepioną pokrywą, z szerokim ozdobnym brzegiem i zwieńczeniem, zapewne figuralnym. W późniejszym okresie formy puszek służących do przechowywania komunikantów stawały się bardziej urozmaicone: wieloboczne, owalne, prostokątne, a także kielichowe, a w zdobieniach dominowała dekoracja trybowana.
W górnej części puszki wygrawerowano inskrypcję fundacyjną oraz herb z godłem w formie słońca o ludzkiej twarzy okolonego płomienistymi promieniami. Motyw ten powtarza się w klejnocie, pomiędzy bawolimi rogami. Herb należał do szczecińskiego kupca Gregora Mundinusa, który w 1615 roku ufundował naczynie dla kościoła św. Jakuba w Szczecinie. Jego żoną była pochodząca z Poznania Elisabetha von Düringshofen (inny zapis nazwiska: Diringshofen). Ich syn, znany szczeciński teolog Kaspar Gottfried Mundinus (1633–1671), był archidiakonem w kościele Mariackim i profesorem języka hebrajskiego w Gimnazjum Carolinum w Szczecinie.
Monika Frankowska-Makała
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 7.8 cm
Rodzaj obiektu
puszka, sprzęt liturgiczny
Technika
kucie, rytowanie, cyzelowanie, złocenie
Tworzywo / materiał
srebro
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1598
Muzeum Narodowe w Szczecinie
XIX/XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
1668
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna