Patent oficerski

Patent oficerski o nr 573/33, odbity na papierze wg projektu graficznego J. Jastrzębowskiego. Nadany ostatniemu dowódcy 10 Pułku Strzelców Konnych Jerzemu Wasilewskiemu w 1933 r., podpisany przez prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego. Historia patentów oficerskich w II RP rozpoczyna się dekretem Rady Regencyjnej z 12 października 1918 r. Dokument stwierdzał, że wojsko, z chwilą zaprzysiężenia przechodzi pod władzę Rady, która podpisuje wszystkie nominacje oficerskie. Rada zatwierdzała też dotychczasowe mianowania i awanse oficerów walczących na różnych frontach I wojny światowej. Od 11 listopada 1918 r. stopnie wojskowe oficerów nadawał początkowo naczelny wódz Wojska Polskiego, a później naczelnik państwa, wydając w tej sprawie odpowiednie dekrety. W następnych latach funkcja ta należała do Prezydenta RP i Ministra Spraw Wojskowych. Patentem potwierdzany był pierwszy awans. Widniała na nim data, liczba starszeństwa i korpus osobowy. Patenty z tego okresu były wykonane na pergaminie, a później na papierze czerpanym i bogato zdobione symbolami wojskowymi. Na środku u góry mieścił się napis „Patent oficerski” i herb państwa. Na dole zaś okrągła pieczęć wojskowa i dewiza „Honor i Ojczyzna”. Środek patentu wypełniała treść uzasadniająca nominację, obejmująca zalety właściwe powołaniu oficera oraz zdolności do spełniania obowiązków nadanego mu stopnia oficerskiego i gotowość poświęcenia wszystkiego ku Dobru i Chwale Ojczyzny. Od 1936 r. obok patentów zaczęto wydawać oficerom dyplomy nominacyjne z podpisem Prezydenta RP, Ministra Spraw Wojskowych i szefa Biura Personalnego. Ponadto wszystkie awanse były ogłaszane w „Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych”.

Joanna Kluz