Okucie pasa z nitami

Nieodzownym elementem średniowiecznego stroju był pas złożony z taśmy, sprzączek, klamer i okuć. Wiele egzemplarzy ozdabiano licznymi metalowymi aplikacjami oraz okuciami, wzmacniającymi, na których zawieszano ciężkie podręczne przedmioty, jak klucze i pochewki z nożami. Bogato zdobione, wykonane z pozłacanego srebra elementy późnogotyckiego pasa: sprzączki, klamry i okucia zostały znalezione, wraz pomorskimi monetami, w tzw. skarbie z Podzamcza, odkrytym w 1999 roku w Szczecinie podczas badań archeologicznych. O ile monety nie stanowiły w tym czasie dużego majątku, o tyle pozłacane ozdoby miały sporą wartość. Do najbardziej efektownych należały pochodzące z XV wieku klamry i okucia pasów, które wyglądają na niemal nieużywane. Jednym z okuć pochodzących ze skarbu jest egzemplarz zdobiony ornamentyką roślinną. Okucie, tzw. ażurowe, zostało wykonane techniką odlewu, polegającą na wlewaniu roztopionego meta¬lu do formy, np. z kamienia. Zostało ono dodatkowo wyposażone od spodu w nity, za pomocą których było przyczepione do taśmy pasa. Poddano je tzw. pozłoceniu ogniowemu, czyli zabiegowi polegającemu na pokryciu srebrnego przedmiotu stopem złota i rtęci – amalgamatem. Złocenie ogniowe było niebezpieczną dla zdrowia techniką, ponieważ jubiler podczas jej stosowania wdychał szkodliwą dla organizmu parę rtęci. Obecnie złocenie ogniowe zostało prawie całkowicie wyparte przez złocenie galwaniczne.

Małgorzata Peszko