Gulden

Złote monety pojawiły się w Europie w połowie XIII. Najczęściej nazywane były florenami, ale również guldenami i dukatami. W krajach niemieckich upowszechniła się nazwa „guldeny”, a nadzór nad ich produkcją sprawował cesarz. Na Pomorzu Zachodnim guldeny wybite zostały po raz pierwszy na przełomie lat 1498/1499. Książę Bogusław X, po uzyskaniu zgody cesarza Maksymiliana I, wypuścił krótką złotą emisję. Monety nie trafiły do obiegu, ale ich powstanie było jednym z najważniejszych wydarzeń reformy monetarnej, która wpisywała się w ciąg działań reformatorskich Bogusława X. Unifikacja pieniądza w państwie i wprowadzenie bimetalicznego systemu pieniężnego miały wielkie znaczenie prestiżowe i polityczne w zmaganiach z Brandenburgią. Przyczyniła się do utrzymania niezależności Księstwa Pomorskiego jako bezpośredniego lenna cesarskiego. Unikatowy charakter guldenów pomorskich wynika zarówno z krótkotrwałego okresu ich produkcji, jak też z treści stempli. Dominuje na nich symbolika zjednoczonego państwa i treści religijne. Od strony ikonograficznej stempel awersu przedstawia czteropolową tarczę herbową na długim krzyżu, podkreślającą jedność i niepodzielność państwa pomorskiego, zjednoczonego przez księcia Bogusława X w 1478 roku. Wyobrażenie postaci Madonny z Dzieciątkiem otoczonej promieniami na rewersie jest zjawiskiem wyjątkowym. Zostało przyjęte z Niemiec, gdzie kult maryjny był powszechny, a na rynku liczyły się rozpoznawalność ikonografii i zaufanie do monety. Złote guldeny Bogusława X były na Pomorzu efemerydą, kolejne monety z tego kruszcu pojawiły się dopiero sto lat później, za rządów księcia Jana Fryderyka. Z powodu braku w kraju własnych zasobów kruszców szlachetnych i złego stanu finansów dalsze emisje były również ograniczone. Gulden księcia Bogusława jest bardzo rzadki, sporadycznie występuje na rynku kolekcjonerskim. Muzealny egzemplarz pochodzi z pomorskiej kolekcji prof. Helmuta Hahna, niemieckiego lekarza i kolekcjonera, która w 2013 roku w całości została sprzedana na aukcji w Berlinie.

Genowefa Horoszko