Dolorosa

Grafika zatytułowana przez Willi’ego Geigera Dolorosa została wykonana w 1914 roku techniką litografii i odbita na papierze naśladującym papier japoński. Należy do cyklu kompozycji Unseren Helden 1914 poświęconych żołnierzom, którzy zginęli na początku pierwszej wojny światowej.

Kompozycja przedstawia matkę opłakującą syna, który zginął, walcząc na wojnie. Artysta nadał scenie świeckiej formę sceny biblijnej. Upodobnił ją do kompozycji Dolorosa, w której Matka Boska opłakuje Jezusa po Jego męczeńskiej śmierci na krzyżu. Matka zabitego żołnierza w chwili ostatniego pożegnania również trzyma na kolanach bezwładne ciało swego dziecka. Serce zrozpaczonej kobiety, podobnie jak Matki Boskiej, przebijają trzy miecze oznaczające ogromny ból. W ten sposób Geiger nadał wydarzeniu znaczenie symboliczne i podkreślił jego ekspresję.

Przedstawianie świeckich treści przy pomocy kompozycyjnych wzorców zaczerpniętych z dawnej sztuki nie było nowością. W ten sposób postępowali artyści już w poprzednich wiekach, szczególnie w XIX stuleciu. Jednak Geiger uczynił to w wyjątkowy sposób. Nadał wydarzeniu wymiar ogólnoludzki i ponadczasowy. Rzucając na bohaterów snop światła, który tworzy wokół nich świetlistą aureolę, spowodował, że wydarzenie świeckie zostało uwznioślone, zyskało charakter sakralny.

Willi Geiger urodził się w 1878 roku w Schönbrunn koło miasta Landshut, zmarł w 1971 roku w Monachium. Uczył się w Szkole Rzemiosła Artystycznego w Monachium, a następnie na akademii sztuki, gdzie studiował w latach 1902–1905 u Franza von Stucka. Na jego twórczość wpłynęły dzieła symbolistów, przyjaźń z ekspresjonistami – Jules’em Pascinem, Rudolfem Levym pochodzącym ze Szczecina oraz Hansem Purrmannem, a także wyjazd studyjny do Hiszpanii. Artystyczną specjalizację umożliwiło roczne stypendium uzyskane jako nagroda Villa Romana. Dzięki niemu Geiger doskonalił się we Florencji, gdzie współpracował z Ernstem Barlachem. Był malarzem, grafikiem i pedagogiem. Tworzył w Berlinie, Monachium i Lipsku. Wykładał w Szkole Rzemiosła Artystycznego w Monachium, a po drugiej wojnie światowej w Wyższej Szkole Sztuk Pięknych także w Monachium oraz w Państwowej Akademii Sztuki Graficznej i Rzemiosła Książkowego w Lipsku w latach 1928–1933. Bliska była mu stylistyka Nowej Rzeczowości i surrealizmu. Podejmował się projektowania exlibrisów i ilustracji, pracując w technikach trawionych i litografii.

Ewa Gwiazdowska