1/12 talara (dwugrosz)

Dwugrosze Karola XI (1655-1697) bito w Szczecinie w okresie nasilonego kryzysu pieniężnego, który w ostatniej ćwierci XVII wieku objął duże obszary Rzeszy. Do kryzysu w znacznym stopniu przyczyniło się nielegalne mennictwo i produkcja niepełnowartościowych monet. Gubernator szwedzkiego Pomorza, hrabia Nils Bielke (1644-1716), szukając źródła dodatkowych dochodów, również przystąpił do tego nielegalnego procederu. W 1688 roku nakazał wymienić cały personel mennicy w Szczecinie, a nowi pracownicy, z mincmistrzem Johannem Leonardem Arensburgiem (1665-1719) na czele, w tajemnicy przystąpili do bicia monet niezgodnych z obowiązującą 12-talarową stopą menniczą. Fałszowane w ten sposób pieniądze, przede wszystkim 2/3 i 1/3 talara, wywożone były pojazdem pocztowym z podwójną podłogą do Hamburga i tam wymieniane. Z handlu pieniędzmi olbrzymie zyski czerpali zarówno gubernator Bielke, jak i mincmistrz Arensburg zarządzający mennicą w latach 1688–1695.

Prezentowana moneta sygnowana jest inicjałami ILA należącymi do Arensburga i różni się od wcześniejszych emisji wyobrażeniem kładzionym na awersie. Na nowym stemplu zamiast ukoronowanego gryfa z mieczem widnieje ukoronowana pięciopolowa tarcza herbowa z herbami pomorskimi, otoczona tytulaturą królewską i pomorskim tytułem książęcym. Rewers opatrzony nazwą nominału i sentencją odwołującą się do Boga. Warto dodać, że w 1694 roku pojawiły się dwugrosze z datą 1664. Nie była to pomyłka rytownika stempli, a świadomie dobrany rok, w którym mennica przerwała działalność, żeby w ten sposób ukryć emisję złej jakości.

Genowefa Horoszko