Naczynie, glina, Zagórzyce, pow. Łobez

Prezentowane naczynie dwuuche nosi nazwę „situli”, co w języku łacińskim oznacza wiadro. Inspiracją dla wytwórców tego typu naczyń glinianych były importowane na tereny północnej Europy rzymskie naczynia z brązu. Situla jest bardzo starannie wykonana – ma gładką ciemnobrunatną, miejscami czarną, powierzchnię, a na załomie brzuśca dekorację w postaci linii rytymi w układzie nakładających się na siebie dwóch potrójnych zygzaków. Ponad załomem brzuśca korpus situli jest zdobiony plastycznie. Ornament ten jest typowy dla ceramiki kultury wielbarskiej z I–II wieku. Kultura ta, wiązana z germańskimi plemionami Gotów i Gepidów, nazwę zawdzięcza miejscowości Wielbark pod Malborkiem. Situlę z cmentarzyska w Zagórzycach w dokumentacji archiwalnej określono jako popielnicę – glinianą urnę na skremowane szczątki zmarłego. Pierwsze, amatorskie wykopaliska w miejscu znalezienia situli przeprowadził w marcu 1914 roku student filozofii Paul Dräger. Odkrył wówczas groby ciałopalne wyposażone m.in. w miecze jednosieczne – o jednej krawędzi tnącej, groty oszczepów oraz fibule – zapinki do spinania odzieży. Badania cmentarzyska podjął następnie w sierpniu 1915 roku szczeciński archeolog i konserwator Adolf Stubenrauch, który odkrył dwa kolejne groby jamowe i jamę ze spalenizną, a w nich fragmenty naczyń, żużel oraz zniszczoną zapinkę z brązu. W roku 1935 szersze prace archeologiczne przeprowadził Hans Jürgen Eggers, archeolog z muzeum w Szczecinie, który odkrył łącznie 18 obiektów. Część zabytków z Zagórzyc przechowywana była w regionalnych muzach w Łobzie i Resku.

Bartłomiej Rogalski