Talar

Wprowadzone do obiegu na początku XVI wieku srebrne talary oprócz funkcji środków płatniczych pełniły też rolę komunikatora władcy ze społeczeństwem. Monety te, dzięki nanoszonym na nie obrazom pozwalały na przekazywanie użytkownikom konkretnych treści. Na awersach talarów bitych przez panujących widniały zwykle ich dostojne wizerunki, imiona oraz najważniejsze tytuły, na rewersach natomiast umieszczano tarcze herbowe. Często jednak na awersie monety przedstawiano herb panującego, a rewers wykorzystano do umieszczenia treści symbolicznych lub okolicznościowych. Dokładnie w ten sposób skomponowany został talar władcy księstwa Brunszwik-Wolfenbüttel, Henryka Juliusza (1564–1613). Książę był doskonale wykształconym i wszechstronnie utalentowanym władcą. Rozbudował uniwersytet w Helmstedt, na którym zresztą sam zdobył wykształcenie prawnicze. Fundował budynki użyteczności publicznej, otaczał się artystami, naukowcami, ludźmi pióra, utrzymywał także teatr. Wierzył, że tymi działaniami wspiera rozwój swojego państwa. Znalazło to odzwierciedlenie na prezentowanej monecie z łacińskim napisem na rewersie Szczerze dla Ojczyzny. Podobny wydźwięk ma umieszczana na wielu innych talarach sentencja Spalam się dla Ojczyzny. Na rewersie prezentowanej monety przedstawiono również tzw. dzikiego człowieka trzymającego w ręce wyrwane drzewo. „Dziki człowiek” jest uosobieniem witalności i siły. Tutaj bez wątpienia przedstawia władcę, który robi wszystko dla dobra swojego kraju, i który jeśli trzeba, potrafi „zło wyrwać z korzeniami”. Książę nie był jednak lubiany przez odmawiających posłuszeństwa poddanych, którzy musieli finansować jego wystawny styl życia i ekstrawaganckie wydatki. W końcu zmuszony był udać się na dwór cesarza Rudolfa II (1552–1612), gdzie zabiegał o pomoc w walce z buntownikami. Tam wystawnym stylem życia doprowadził swój skarbiec do ostatecznej ruiny. Nie przeszkadzało mu to jednak w biciu monet sławiących jego poświęcenie dla kraju.

Mieszko Pawłowski