Osełka kamienna

Osełki stosowano do ostrzenia noży, nożyc, igieł, haczyków do wędek, sierpów, cioseł – różnych narzędzi i przyborów żelaznych. Używano ich w gospodarstwach domowych oraz wyspecjalizowanych warsztatach złotniczych, metalurgicznych czy rogowniczych do wygładzania powierzchni przedmiotów wyrabianych z metali kolorowych, kości, poroża i drewna. Odmienną funkcję pełniły niewielkie osełki zaopatrzone w otwór do zawieszania na rzemyku lub sznurku. Przedmioty te w większości przypadków nie różnią się pod względem formy od zwykłych narzędzi służących do ostrzenia niewielkich wyrobów, np. igieł, ale nie ma na nich śladów użytkowania. Noszono je na szyi bądź zamocowane przy pasie. Z badań wykopaliskowych w Wolinie znane są pojedyncze przykłady takich zawieszek osełkowatych zaopatrzonych w metalowe czworoboczne okucia zakończone uszkiem, zdobione przedstawieniami antropo- i zoomorficznymi. Osełka z Wolina ma formę sztabki z zaokrąglonymi końcami. Na jednej powierzchni wyraźne są ślady intensywnego użytkowania – pełniła zatem funkcję utylitarną.

Grzegorz Durdyń