Kopiariusz przywilejów miasta Łańcuta

Przyczyną, dla której łańcuccy mieszczanie sporządzili Kopiariusz przywilejów miasta Łańcuta był spór między nimi, a ostatnim właścicielem z rodu Lubomirskich – Stanisławem. Zatarg ten, mający charakter otwartego kryzysu zmusił mieszczan do sporządzenia odpisu najważniejszych swobód miejskich. Kopiariusz datować można na lata 1760-1782, zawiera on kopie dokumentów z lat 1543-1782 i jeden dokument niedatowany pochodzący z ok. 1380 r. Pierwotnie kopiariusz nie miał strony tytułowej ani notatki o tym kto i kiedy go sporządził. Strony od 1 do 24 pisane były przez jednego kopistę, prawdopodobnie pisarza miejskiego. Pozostałe dopisywały jeszcze trzy inne osoby. Tekst sporządzony był ręcznie, po polsku, spisany czarnym atramentem na podłużnych arkuszach starego czerpanego papieru. Prawdopodobnie w okresie międzywojennym oprawiono go, dopisując ręcznie tytuł na jednej z pierwszych czystych kart. Liczy w sumie 52 ponumerowane strony i zawiera odpisy 25 dokumentów, z których kilka zachowało się w oryginale. Spośród nich 13 pozycji to wydane w XVIII w. rozporządzenia Lubomirskich, 8 ma daty z XVII w. i tylko 4 są starsze. Niestety do czasu, gdy spisywano kopiariusz, nie zachowały się wszystkie miejskie pergaminy od aktu lokacyjnego poczynając. Te ujęte w kopiariuszu traktują głównie o obowiązkach mieszczan, rozporządzeniach porządkowych, systemie obowiązujących przepisów prawnych i obyczajowych. Niektóre akty wydawane były z inicjatywy właścicieli, niektóre zaś zatwierdzano na prośby i usilne nalegania poddanych.

Joanna Kluz