Denar Trajana

Denara, srebrną monetę rzymskiego cesarza Trajana wybitą w okresie między 103 a 111 rokiem znaleziono w 1827 roku podczas prac związanych z przygotowywaniem nieużytków pod uprawę. Jego powierzchnie są w znacznym stopniu starte, a wyobrażenia i napisy częściowo nieczytelne. Na awersie widnieje popiersie cesarza w wieńcu laurowym, zwrócone prawym profilem, na lewym barku widoczna jest udrapowana szata. W otoku znajduje się napis IMP TRAIANO AVG GER DAC PM TRP. Na rewersie znajduje się personifikacja Dacii w żałobie lub wyobrażenie pokonanego Daka, jako zwróconej w prawo postaci w stroju dackim: spodniach (braccae), krótkiej tunice (płaszczu?) i szpiczastej czapce (pileus). Postać ta siedzi na stosie uzbrojenia, prawą dłonią zakrywa twarz. Wokół wizerunku znajduje się częściowo zachowany napis COS V PP SPQR OPTIMO PRINC. Stos broni tworzą dwie tarcze – okrągła i podłużna sześcioboczna, typowe dla uzbrojenia wojowników barbarzyńskich. Po prawej stronie widoczne są dwie ustawione niemal pionowo włócznie. Po stronie lewej natomiast ze stosu wystają poziomo dwie głownie broni typu falx, sica lub rhomphaia. Była to broń zasadniczo sieczna o łukowatej głowni, przypominającej dzisiejszą kosę, często o dwuręcznej rękojeści, charakterystyczna dla wojowników dackich. Na dole, pod stosem, widnieje zresztą napis DAC CAP (Dacia capta, czyli „Dacja zdobyta”). Dakowie to lud, który zajmował tereny nad lewym brzegiem Dunaju (obszar dzisiejszej Rumunii i Węgier), stanowiący zagrożenie dla Cesarstwa Rzymskiego. Po wojnach z Cesarstwem i podbiciu przez Trajana na początku II wieku założono tam rzymską prowincję Dację.

Monika Witek