Rozeta z kołpaka księcia Franciszka I (1577 - 1620)

Rozeta z pojedynczym, dużym diamentem osadzonym na ażurowym stelażu, odznacza się lekkością i klarownością kompozycji. Śmiałe krzywizny schweifwerkowych form zostały w niej zestawione ze stylizowanymi motywami roślinnymi, nawiązującymi do kwiatów tulipanów i lilii. W kolorystyce dominuje wyrazista czerwień, błękit, zieleń i biel. Rozetę wieńczy wysoka kaszta o ściankach zdobionych emalią żłobkową i wykończonych u dołu lambrekinem. Należy do kompletu trzynastu klejnotów, które wraz z egretą stanowiły ozdobę kołpaka księcia pomorskiego Franciszka I.

W 2. połowie XVI wieku stało się modne ozdabianie otoków kapeluszy rzędem klejnotów w kształcie rozet. Wiązało się to z ówczesną modą na naszywanie na stroje drobnych elementów biżuteryjnych – zwanych pontalikami lub sztuczkami. Na otokach kapeluszy rozety upinane były w regularnych odstępach lub łączone w łańcuch przy pomocy uszek i haczyków, tak jak w przypadku klejnotów Franciszka I wydobytych z krypty szczecińskiego kościoła zamkowego.

Rozety pomorskiego księcia stanowią wyjątkowy zespół klejnotów, gdyż zachowane w komplecie oryginalne, renesansowe ozdoby kapeluszy należą do rzadkości.

Monika Frankowska-Makała