Globus uproszczony

W liczącej dziś ponad sto dwadzieścia obiektów kolekcji polskojęzycznych globusów Ziemi od XIX po XXI wiek, którą przez minione cztery dekady zdołano zgromadzić w Dworku Wincentego Pola, wiele pozycji można zaliczyć do kategorii globusów „niezwykłych”. Należy do nich niewątpliwie tak zwany globus uproszczony, wydany w 1948 roku przez oficynę „Przełom” w Krakowie. Autorami mapy globusowej (mapy fizycznej w skali 1 : 60 mln) byli geograf i klimatolog, późniejszy profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Władysław Milata (1911–1954) oraz geograf i geomorfolog, w późniejszym czasie profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Wojciech Walczak (1916–1984). Globus ten ukazał się w znacznym nakładzie, bo aż w 33 300 egzemplarzach. Był niejako odpowiedzią na trudne, tużpowojenne czasy – zrujnowanych, pozbawionych pomocy dydaktycznych szkół i skromnie żyjących rodzin. Mapa globu ziemskiego została w tym przypadku podzielona na dwadzieścia trójkątów równobocznych, zestawionych ze sobą w formie zygzaka. Sprzedawano ją w postaci płaskiej – barwnego wydruku na kartonie. Zadaniem nabywcy było staranne wycięcie mapy, pozaginanie jej we wskazanych miejscach i dokładne sklejenie. Gotowy, nieco rogaty globus można było zawiesić na sznureczku, który należało wkleić na biegunie północnym. Obiekt ten należy w naszej kolekcji również do podzbioru globusów niekulistych, w skład którego wchodzi także seria dwunastościennych globusików składanych z mapami tematycznymi, opracowana w latach 70. XX wieku przez geografów z UMCS – Stefanię Gurbę i Franciszka Uhorczaka.