Grzechotka

W miejscowości Bielsko (powiat opolski) znajduje się cmentarzysko kultury łużyckiej, gdzie zespół archeologów z Muzeum Narodowego w Lublinie prowadził badania wykopaliskowe. Odkryto blisko sto grobów, pomiędzy nimi zaś, na głębokości 70 cm, badaczom udało się znaleźć glinianą grzechotkę.

Dlaczego to znalezisko jest takie ciekawe?

Sama forma nie jest niczym szczególnym, także jej wymiary są standardowe, została ulepiona ręcznie z gliny z dodatkiem drobnej domieszki. Tym, co intryguje, jest jej funkcja. Mogła być zwyczajną, dziecięcą zabawką, lecz według wielu badaczy mogła też pełnić znacznie ciekawszą rolę. Jeszcze do niedawna wierzono, że dźwięki grzechotki mogą odstraszać złe duchy, zapewne więc dużo wcześniej ludzie mogli uważać podobnie. Za tym stwierdzeniem może przemawiać fakt, że grzechotkę znaleziono na cmentarzysku, pomiędzy licznymi grobami. Prawdopodobnie została wykorzystana w jakichś obrzędach odbywających się na cmentarzu. Mogły to być rytuały odprawiane podczas pogrzebu, jak też później, podczas kolejnych odwiedzin grobu.

Częste znaleziska grzechotek na innych cmentarzyskach tej kultury, czy to w grobach, czy też pomiędzy nimi, zdaje się potwierdzać hipotezę o magicznych funkcjach grzechotek blisko 3 tysiące lat temu, a raczej o wierze ówczesnych ludzi w ich specjalne właściwości.