Koszula męska

Ten typ koszuli był zakładany do stroju świątecznego krzczonowskiego i pochodzi ze wsi Olszana, z początku XX wieku. Uszyta jest z materiału samodziałowego lnianego i ma krój przyramkowy (szerokość 62 cm, długość 77 cm). Składa się z czterech głównych prostokątnych elementów: przodu z rozcięciem, tyłu i dwóch rękawów, a także z siedmiu mniejszych, czyli dwóch przyramek – łączących przód i tył koszuli w jej górnej części, dwóch wtoków – stanowiących rodzaj klinów wszywanych pod pachami rękawów, oszewki, czyli wykładanego kołnierza zapinanego na guzik, oraz dwóch szerokich mankietów z rozcięciem wzdłuż od strony wewnętrznej, gdzie po obu stronach znajduje się po pięć obszytych dziurek, przez które przewlekano wstążkę do zasznurowania. Koszulę odświętną od codziennej odróżniał rodzaj materiału, zawsze najlepszego, na jaki było stać jej właściciela, oraz zdobienia w postaci haftów. W przypadku strojów z subregionu krzczonowskiego hafty były zróżnicowane i umieszczone nie tylko na kołnierzu, wzdłuż rozcięcia i na mankietach, tak jak to się przyjęło w innych strojach z Lubelszczyzny, ale także wzdłuż dolnej krawędzi i przy bocznych rozcięciach koszuli. Ten dodatkowy sposób zdobienia w dolnej jej części potwierdza, że w tym regionie koszule były noszone na wypust, czyli na spodnie, opasywano je tylko ozdobnym pasem skórzanym lub – po I wojnie światowej – welwetowym. Bogate zdobienia na koszuli wykonano ściegiem krzyżykowym, kolorowymi nićmi (czerwone, żółte, białe, czarne) układającymi się w zgeometryzowane motywy pasowe i roślinne. Ten rodzaj wyszycia w parafii Krzczonów, gdzie był noszony taki typ stroju, przyjął się dopiero na początku XX wieku i, jak podaje Janusz Świeży, został wprowadzony przez żonę jednego z gospodarzy, która z była z pochodzenia Rosjanką. Przy tej koszuli zastosowano także dodatkowe szwy, stosując ścieg ozdobny, zwany obrzucką, którym połączono przyramki z przodem i tyłem koszuli oraz z rękawami. Taki zabieg był stosowany dla wzmocnienia połączenia dwóch tkanin. W etnografii uważa się, że od tej formy w kulturze ludowej rozwinął się haft.