Sukiennice wieczorem

Stojące pośrodku Rynku Głównego Sukiennice są perłą architektury renesansowej miasta oraz jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Krakowa. To właśnie w tym budynku początkowo koncentrował się miejski handel gromadzący kupców sprzedających sukno, będące towarem luksusowym i przynoszącym ogromne zyski do miejskiego skarbca – gdyż zgodnie z królewskim przywilejem przyjezdni kupcy sukienni mogli sprzedawać swój towar wyłącznie w miejscu do tego wyznaczonym. Nic więc dziwnego, że gdy w połowie XVI wieku budynek strawił pożar, przystąpiono do szybkiej odbudowy. Pracowali przy niej najlepsi architekci, artyści oraz rzemieślnicy, którzy nierzadko przybyli do Polski z Włoch w ślad za królową Boną, żoną króla Zygmunta I Starego (jej XVII-wieczny portret można zobaczyć w Galerii Malarstwa Europejskiego). Odnowione Sukiennice zyskały wówczas długą attykę z grzebieniem ozdobionym maszkaronami – groteskowymi, stylizowanymi ludzkimi głowami. Renesansowa bryła przetrwała w niemalże niezmienionym kształcie aż do lat 70. XIX wieku. W kolejnej przebudowie gmachu brał udział sam Jan Matejko, nie tylko wspierając głównego architekta Tomasza Prylińskiego, lecz również projektując część drewnianych kramów umieszczonych wzdłuż wewnętrznych ścian traktu handlowego.

I w takim oto kształcie Sukiennice zostały utrwalone na płótnie autorstwa Józefa Czajkowskiego, twórcy mocno związanego z artystycznym środowiskiem Krakowa przełomu XIX i XX wieku. Malarz, podobnie jak wielu ówczesnych polskich artystów, poprzez szkicowy dukt pędzla nieomylnie oddał istotę wyobrażeniową form natury, a także sugestywnie wydobył nostalgiczne tony, utrzymane w ciemnej i ziemistej palecie, kreując melancholijną aurę w nokturnie miasta – obrazie przedstawiającym scenę nocną.