Do jubilata

Franciszek Raczkowski - księgarz, bibliofil, z wykształcenia samouk, był nie tylko miłośnikiem ksiąg, ale również, jak mówiono, „chodzącą bibliografią” – tak opisuje bohatera fraszki Józefa Czechowicza Maria Gawarecka.

Urodził się 11 września 1871 roku we Włocławku. W zawodzie księgarza zaczął terminować już w wieku 12 lat. W 1900 roku otworzył w Lublinie własną księgarnię przy Krakowskim Przedmieściu 36, a wtedy – zdaniem Feliksa Araszkiewicza – nastał prawdziwy raj dla bibliofilów. Osiem lat później sprzedał księgarnię firmie Gebethnera i Wolffa w Warszawie, pozostając kierownikiem Lubelskiego Oddziału do końca 1926 roku.

Warto przypomnieć, że od 1937 pracował  w Księgarni św. Wojciecha, która mieściła się w gmachu hotelu „Victoria”  przy ul. Kapucyńskiej 1. Podczas bombardowania Lublina, 9.09.1939 roku, wraz z pracownikami księgarni z narażeniem życia ratował jej księgozbiór. W lipcu 1944 hitlerowcy wysadzili ruiny byłego hotelu „Victoria”, a tym samym również księgarnia św. Wojciecha została całkowicie zniszczona. Raczkowski usiłował wówczas ocalić resztki jej zasobów. Syn lubelskiego księgarza w swoich wspomnieniach pisze: Z gruzów i popiołów wydobywał sam i przy pomocy nielicznego personelu księgarni oraz przechodniów – książkę polską, dla której poświecił całe swe życie… Ocalałe publikacje opatrzono ekslibrisem następującej treści: Strzeż skarbu polskiej książki. Książka uszkodzona wydobyta z gruzów zniszczonej w działaniach wojennych Księgarni Św. Wojciecha w Lublinie przy ul. Kapucyńskiej”.

Zmarł 18 maja 1947 roku. Jak pisała Maria Gawarecka: Całe jego życie było związane z książką i prawie całe z Lublinem. Należał do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie, a także do grona członków-założycieli Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki.  Własnym kosztem wydał dwie pierwsze pozycje Biblioteczki LTMK.

Z kolei bibliofile uczcili w 1933 roku jubileusz 50-lecia pracy Raczkowskiego, wydając Dwie satyry Franciszka Zabłockiego. W książce wydrukowana została znacząca dedykacja: Franciszkowi Raczkowskiemu, który zawód księgarza z miłością do ksiąg połączyć umiał i kult książki przez całe swe życie w Lublinie szerzył, w pięćdziesięciolecie jego pracy, jako swemu członkowi-założycielowi, ofiaruje Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki.