Oprawa narzędzia krzemiennego

Oprawkę z poroża jelenia szlachetnego odkryto w Odrze w okolicy Inoujścia, pow. goleniowski, w kanale Iński Nurt przy Mewiej Wyspie, w latach sześćdziesiątych XX wieku. Do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie trafiła w latach siedemdziesiątych. O wykonaniu ze zrzutki poroża świadczy brak pozostałości czaszki przy róży. Liczne zniszczenia powierzchni i krawędzi wskazują, że była intensywnie używana przez długi czas nie tylko jako oprawka, ale także w charakterze młotka. Przedmioty tego typu służyły do osadzenia w nich krzemiennych narzędzi (ciosaków lub pików). Zaletą takiego rozwiązania była modułowa budowa narzędzia. Gdy jeden element uległ zniszczeniu dosyć łatwo można było wymienić go na inny, zamiast tworzyć nowe narzędzie od podstaw. Ponadto użycie oprawki pozytywnie wpływa na zmniejszenie wibracji i przeciążeń, którym poddawana jest głowica narzędzia oraz trzonek. W efekcie oba elementy są mniej narażone na zniszczenie. Wszystkie te czynniki sprawiają, że w przypadku narzędzi przeznaczonych do najcięższych prac bardzo często stosowano oprawki z poroża. Warto też pamiętać, że poroże jest materiałem stosunkowo łatwym w obróbce (po odpowiednim zmiękczeniu z łatwością można je ciąć przy użyciu narzędziami krzemiennymi), a przy tym bardzo wytrzymałym oraz powszechnie dostępnym w środowisku leśnym. Przedmioty złożone z kilku różnych surowców nazywane są narzędziami kompozytowymi. Ich użycie jest charakterystycznym elementem tradycji technologicznych społeczności zbieracko-łowieckich zasiedlających lasy północnej części Europy po ustąpieniu ostatniego lodowca.

Michał Adamczyk