Zapinka

Srebrna zapinka z tzw. wysoką pochewką jest pięknie zdobiona drutem perełkowym. Bogate i wyrafinowane zdobienie jest typowe dla ludności germańskiej reprezentującej  kulturę wielbarską, począwszy od 2. połowy II wieku. W tym okresie intensywnie rozwijały się wyrafinowane techniki zdobnicze, takie jak granulacja, filigran i aplikacje z metali szlachetnych. Styl ten w literaturze archeologicznej jest nazywany „barokiem wielbarskim”. Srebrna zapinka pochodzi z jednego z najważniejszych stanowisk archeologicznych okresu wpływów rzymskich na Pomorzu, z I–IV wieku – z cmentarzyska w Gronowie. Znaleziono ją w wyposażeniu grobu szkieletowego pod kurhanem wraz z igłą z brązu oraz trzema naczyniami glinianymi – dzbanem, misą i pucharkiem. W grobach kultury wielbarskiej, zarówno ciałopalnych jak i szkieletowych, nigdy nie składano przedmiotów z żelaza i elementów uzbrojenia. Cmentarzysko w Gronowie znane jest przynajmniej od 1881 roku. Pierwsze, amatorskie badania wykopaliskowe przeprowadził w latach 1881, 1887 i 1890 pastor Plato ze Złocieńca, którego uwagę zwróciły widoczne w lesie kurhany. Kolejnych odkryć dokonano w latach 1926, 1939/40 oraz 1940–41.  Między 1973¬ a 1977 rokiem wykopaliska archeologiczne na cmentarzysku w Gronowie podjął Ryszard Wołągiewicz z Muzeum Narodowego w Szczecinie, który odkrył 56 pochówków ciałopalnych i szkieletowych, w tym 49 pod kurhanami. Te ostatnie, z bogatym wyposażeniem, m.in. w importowane przedmioty rzymskie, uznaje się za groby ówczesnej arystokracji plemiennej.

Bartłomiej Rogalski