Oprawa do szczotki

Oprawa do szczotki należy do dziesięcioelementowego kompletu toaletowego zawierającego ponadto parę lichtarzy jednoświecowych, dwie pary różnej wielkości szkatułek i jedną dużą, dwie tabakierki w kształcie muszli (Wil.510-Wil.519). Srebra z serwisu są dziełem berlińskiego złotnika działającego w 1. poł. XVIII w., podpisującego się jako Röhner. O unikatowej wartości artystycznej tego serwisu stanowi dekoracja wieczek szkatułek, boków puzderek oraz podstaw i trzonów lichtarzy stworzona z powierzchni całkowicie pokrytych emalią i ozdobionych nakładkami wykonanymi z czystego złota, zw. emalią saksońską. Zamawiającym i dystrybutorem tego typu luksusowych wyrobów był Pierre Fromery, płatnerz i handlarz wyrobami galanteryjnymi, który w 1685 r. przybył do Berlina z Paryża. Fromery oraz jego syn Alexander (handlujący również medalami) zlecali zapewne wykonanie płytek z tą oryginalną dekoracją berlińskim specjalistom. Serwis należy do grupy wyjątkowych dzieł, zdobiących najbogatsze skarbce władców w Monachium, Wiedniu, Danii oraz muzealne zbiory w Hamburgu czy Bostonie.

Oprawa do szczotki powtarza w kształcie formę pokryw prostokątnych szkatułek o zaokrąglonych węższych bokach, z czterema półokrągłymi wcięciami na szerszych. Wypukły wierzch pokrywa całkowicie emalia z nałożonymi misternie cyzelowanymi złotymi ornamentami. Pośrodku widoczna postać Herkulesa z maczugą, niosącego jabłka z ogrodu Hesperyd dla króla Myken Eurysteusza. Skośne brzegi pokrywy zdobią nałożone na powierzchnię emalii misternie cyzelowane złote nakładki z główkami oraz
girlandki i zwierzęta.

Oprawa do szczotki wraz z całym kompletem (zwanym w XIX w. Gotowalnią) była pokazywana warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). Serwis opisano w katalogu tej wystawy pod pozycją 513.

Joanna Paprocka-Gajek