Ryszard Górecki. Tajne konstrukcje lotnicze PRL

Książki-obiekty Ryszarda Góreckiego powstały w ramach szerszego projektu artysty zatytułowanego Edycje. Wydawnictwo Niewidzialny Znak. Są to serie relatywnie tanich obiektów sztuki powielanych w limitowanych nakładach. Nakłady dziewięciu książek wydanych przez fikcyjne wydawnictwo sięgają kilkudziesięciu egzemplarzy. Na wystawach artysty prezentacje Edycji mają często charakter mini targów sztuki, w trakcie których prace można nabywać za niewygórowane sumy. Ekspozycja książek Wydawnictwa Niewidzialny Znak jest wówczas aranżowana w sposób zbliżony do klasycznych stoisk książkowych i towarzyszą im tradycyjne plakaty promocyjne. Jak pisze Górecki: „Książka nadal jest jednym z najbardziej popularnych upominków. Pomimo, że epoka książki przemija, jej produkcja pozostaje ogromna i łatwa. Pisze i wydaje niemal każdy. Te obiekty są krytyczną i ironiczną reakcją na komercjalizację: wiedzy, historii i kultury”.

W Tajnych konstrukcjach lotniczych PRL budzący zainteresowanie tytuł publikacji skonfrontowany został z prześmiewczym fotomontażem na obwolucie. Unoszący się nad polami  żołnierz przykuwa uwagę nie tyle odrzutowym plecakiem oznakowanym szachownicą, będącą symbolem polskich lotniczych sił zbrojnych, co zamocowanymi na urządzeniu skrzydłami polskiej husarii, nadającymi całości absurdalny wydźwięk. Prześmiewczy kontekst podkreśla wpatrzony w latającą postać pies, pozostawione na polu w tle sprzęty rolnicze oraz spokojny wiejski pejzaż polskiej wsi z charakterystyczną szpicą pobliskiego kościoła. 

Magdalena Lewoc