Zapaska - fartuch

Fartuch do stroju świątecznego radzyńskiego (długość 68 cm, szerokość 104 cm) został uszyty ręcznie z jednego kawałka materiału bawełniano-wełnianego utkanego na warsztacie tkackim, o splocie rypsowym, w wąskie pasy. Pionowe pasy mają kolory: biały, granatowy, bordowy i żółty. Fartuch w górnej części jest drobno przymarszczony i wszyty w oszewkę w innym kolorze, która ma pozostawione troki do zawiązywania go z tyłu. Dołem jest obszyty białą bawełnianą taśmą.

Fartuchy od wieków były stosowane przez kobiety podczas prac codziennych oraz do stroju świątecznego, a także przez niektórych rzemieślników (piekarzy, rzeźników, kowali itp.), którzy zakładali go dla ochrony innych elementów odzieży. Pełnił zatem bardzo praktyczną funkcję, zabezpieczał przed zabrudzeniem i uszkodzeniem spódnicy, ale też bywał wykorzystywany do przechowywania w kieszeniach drobnych przedmiotów czy do transportowania większej ilości rzeczy, na przykład jabłek z sadu (po odpowiednim ułożeniu). Spełniał też rolę ozdobną. Ważny w tym przypadku był dobór barw i szerokość pasów oraz ich układ, które różniły się w poszczególnych regionach, gdzie tkaniny typu pasiaki, były wytwarzane. W okolicach Radzynia Podlaskiego były tkane w stonowanych barwach, głównie ciemnych, w drobne pasy z przeplatanymi prążkami w kolorze czerwieni, bieli, a czasami zieleni, i miały układ pionowy, rzadziej poziomy.