Głowa mężczyzny w orientalnym nakryciu głowy (dawniej: Głowa arcykapłana)

Rysunek Giambattisty Tiepola przedstawia starca o ascetycznych rysach twarzy, z bujnym zarostem, który wpatruje się uporczywie spod zmarszczonych brwi w nieokreślony punkt. Mężczyzna ma na głowie stożkowatą czapkę ze spłaszczonym końcem i draperią z umocowanym nad czołem, oprawionym owalnym klejnotem.

Szkic wykonany czarną i białą kredką na grubym niebieskim papierze produkowanym w Wenecji stanowi rysunek wstępny do przedstawienia głowy mężczyzny stojącego za świętym Janem w kompozycji Męczeństwo św. Jana, biskupa Bergamo, malowanej w latach 1743–1745 w katedrze w Bergamo. Św. Jan Biskup Bergamo (San Giovanni vescovo di Bergamo) w Lombardii na północy Włoch pełnił tę funkcję w latach 660–688. Zdaniem Georga Knoxa, badacza twórczości Tiepolów fakt, że na malowidle brak klejnotu na nakryciu głowy mężczyzny świadczy, że rysunek poprzedził powstanie dzieła malarskiego, a nie był odrysem z niego, czego domyślano się wcześniej.

Rysunek należy do zespołu 36 prac rodziny Tiepolo, największego polskiego zbioru rysunków tej wybitnej i sławnej osiemnastowiecznej weneckiej rodziny artystycznej. Losy kolekcji ustalił Georg Knox, angielski badacz twórczości Tiepolów. Z jego ustaleń wynika, że do Szczecina sprowadził je szczeciński prawnik Johann Theodor Müller, który kierując się patriotycznym odruchem ofiarował je do zbiorów Gabinetu Rycin szczecińskiego Muzeum Miejskiego przed 1907 rokiem. Po drugiej wojnie światowej rysunki wywieziono do Związku Radzieckiego, do Polski wróciły w ramach rewindykacji w 1956 roku, najpierw do Muzeum Narodowego w Warszawie, a następnie w dwu partiach w latach 1973 i 1984 do Szczecina. Obecnie znajdują się w Gabinecie Grafiki Muzeum Narodowego.

Ewa Gwiazdowska