Matryca do drukowania tkanin

Prezentowana matryca do drukowania tkanin pochodzi ze zbiorów Pommersches Landesmuseum Stettin. Używana była prawdopodobnie w jednej z lokalnych farbiarni działających na Pomorzu do końca XIX lub początku XX wieku. Służyła do pokrywania tkaniny jednolitym wzorem z zastosowaniem techniki druku batikowego. W odróżnieniu od techniki bezpośredniej, polegającej na odbiciu farby wprost na materiale, w technice druku batikowego na tkaninie odbijano masę izolującą, tzw. rezerważową, która podczas kilku- lub kilkunastokrotnego moczenia tkaniny zabezpieczała pokryte nią miejsca przed działaniem barwnika. Po usunięciu rezerważu otrzymywano niebarwiony wzór na kolorowym tle. Matryca wykonana została z dwóch połączonych ze sobą desek. W jej narożnikach znajdują się gwoździki, które po przyłożeniu formy do tkaniny pozostawiały niewielkie ślady, dzięki którym drukarz wiedział, w którym miejscu ponownie odcisnąć wzór, aby nie było nieciągłości. Forma ma ornament wykonany z nabitych w drewno mosiężnych sztyftów i niewielkich blaszek, na który składają się cztery biegnące równoległe względem siebie pasy złożone z łodyg z wielopłatkowymi kwiatkami. Wzór gęsto pokrywa powierzchnię klocka, ale dzięki temu, że został wykonany z niewielkich metalowych elementów, cechuje się dużą lekkością. Tego typu matryce zaczęto wykonywać późno, w XIX wieku. Początkowo ornamenty wykonywano w drewnie, stopniowo zaczęto dokładać do nich sztyfciki i blaszki, które z czasem całkiem zastąpiły wzór ryty.

Agnieszka Słowińska