Mleczarka

W twórczości Piotra Stachiewicza obecna jest fascynacja ludowością, która dla wielu młodopolskich malarzy utrwalających na płótnie zwyczaje, obrzędy i barwność chłopskich strojów oznaczała wyraz postawy patriotycznej połączonej z wiarą w możliwość odrodzenia polskiej sztuki dzięki ludowi i naturze. Piotr Stachiewicz w latach 1877–1883 kształcił się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u J. Matejki, F. Cynka i W. Łuszczkiewicza, a następnie w akademii monachijskiej u O. Seitza. Artysta był autorem scen o tematyce historycznej i religijnej, z których do najbardziej znanych należy cykl „Legenda o Matce Boskiej”. Stworzył serie obrazów malowanych według powieści H. Sienkiewicza i poezji A. Mickiewicza oraz ilustracje książkowe do Sienkiewiczowskiego Quo vadis?, Bajek J. I. Kraszewskiego oraz wierszy M. Konopnickiej. Sławę przyniosły mu subtelne wizerunki kobiece; często sięgał po motyw mleczarki, którą malował w tradycyjnym krakowskim stroju, barwnej chustce na głowie, z dźwiganymi w chuście na plecach bańkami mleka. W wersji przedstawienia obrazu będącego własnością z Muzeum  Narodowego w Lublinie Stachiewicz łączy liryczną wrażeniowość zimowego pejzażu z typową dla niego skłonnością do idealizacji tytułowej postaci i dekoracyjnymi walorami stroju ludowego. Do Mleczarki pozowała artyście ulubiona, wielokrotnie przez niego portretowana modelka – Zofia Frontczakówna. Pochodząca z chłopskiej rodziny, mieszkająca w podkrakowskiej Dubni dziewczyna słynęła z niepospolitej urody, dla której nazywano ją piękną Zośką. Dzięki staraniom matki dość szybko zyskała powodzenie w kręgu artystów krakowskich. Malowali ją między innymi: W. Kossak i W. Wodzinowski. Na kartach historii zapisała się nie tylko wyjątkowa uroda Frontczakówny, która przyniosła jej popularność, ale przede wszystkim tragiczny życiorys. Burzliwy, pełen konfliktów powodowanych agresją i zazdrością związek małżeński z szewcem Maciejem Paluchem doprowadził do śmierci Zofii, która w 1927 roku została zamordowana przez męża.

Anna Hałata