Głowa

Terakoty ze starożytnego Djenne-Jeno założonego w III wieku BC, a opuszczonego w XIV stuleciu, miasta położonego w wewnętrznej delcie Nigru we współczesnym Mali, przedstawiają przede wszystkim bogato zdobione postaci ludzkie. Ciała wyrzeźbionych postaci najczęściej są pokryte geometrycznymi wzorami, często linearnymi, które artysta nacinał ostrym narzędziem lub wykonywał poprzez odcisk nici w glinie przed jej wypaleniem. Cel tych zabiegów pozostaje niewyjaśniony. Problematyczna jest także sprawa datowania figurek.

Prezentowana rzeźba przedstawia głowę. Na jej czubku zaznaczono okrągłe zgrubienie, które zachowało się w niewielkiej części i najprawdopodobniej przedstawia charakterystyczne nakrycie głowy lub fryzurę. Przy uszach wykonano oryginalne zdobienia w formie wypukłego ornamentu kostkowego. W ten sposób prawdopodobnie zaznaczono skaryfikację, czyli rodzaj zdobienia ciała poprzez nacinanie, zadrapywanie lub wypalanie skóry w taki sposób, aby powstała jaśniejsza tkanka bliznowata (tatuaż bliznowy) tworząca zaplanowany wcześniej wzór. Skaryfikacja ma charakter estetyczny, społeczny i obrzędowy. Często wskazuje na pochodzenia człowieka i jego przynależność do konkretnych stowarzyszeń. Zazwyczaj umiejscowiona jest na twarzy, szyi, ramionach, plecach oraz klatce piersiowej.

Katarzyna Findlik-Gawron