Podstawa pod czarkę

Podstawa pod czarkę

Osobliwy przedmiot, który w obecnej chwili nie pełni swojej pierwotnej funkcji z uwagi na jego niezachowaną, integralnie związaną część – czarkę. Zachowana podstawa daje jedynie wyobrażenie o pierwotnej kompozycji tego ciekawego zestawu o fantazyjnej kompozycji i dekoracji. Zachowana podstawka składa się z ośmiokątnego, wykonanego z brązu złoconego, na którym umieszczona została pełnoplastyczna figura stojącego na tylnych racicach dzika, trzymającego przednimi złocony wazonik – podstawę do czarki. Wazonik zakończony jest u góry trzema uchwytami, które pierwotnie stanowiły uchwyty na czarkę. Ciekawe jest jednak jeszcze to, co dzieje się na grzbiecie dzika; widzimy tu bowiem wesołą małpkę trzymającą w prawym ręku jabłko.

Ten niezwykle efektowny przedmiot można prześledzić w publikacjach związanych z historią rezydencji wilanowskiej, co wskazuje, że był to ważny przedmiot w dawnej muzealnej ekspozycji. Podstawa pod czarę uwzględniona była jako eksponat w czasowej wystawie sztuki zorganizowanej przez Aleksandrę i Augusta Potockich, właścicieli Wilanowa, w ich warszawskim pałacu przy Krakowskim Przedmieściu, w roku 1856. W towarzyszącej publikacji zatytułowanej Wystawa starożytności i przedmiotów sztuki 1856 urządzona w Pałacu Jw. hr. Augustostwa Potockich w Warszawie na Krakowskiem-Przedmieściu na korzyść Domu Schronienia Opieki Najświętszej Maryi Panny, pod numerem katalogu 482, figuruje tak opisany obiekt: Czarka półkulista z nóżką agatową, podstawa jej brązowa, wyobraża dzika na tylnych nogach wspinającego się, w przednich zaś trzyma czarkę, na dziku jeździ małpa, brąz w części jest złocony, a w części malowany. Całość umocowana na podstawce marmurowej, wyrób z końca XVII wieku (…). W kontekście omawianego przedmiotu opis pozostaje szczególnie cennym świadectwem niezachowanej do dnia dzisiejszego części obiektu, składającej się na komplet – czarki półkolistej z nóżką agatową. To, co widzimy dziś, stanowi podstawę do zaginionej czarki.

pałac Potockich, Aleksandra Potocka, August Potocki, agat, czarka, brąz złocony, wystawa starożytności, Krakowskie Przedmieście, obiekt zaginiony