![MNS/SE-M/314 Ludobójcy - ujęcie z przodu; Kompozycja z konturowym przedstawieniem w ciemnych, intensywnych tonach czerwieni, zieleni i niebeskiego. Na pierwszym planie czaszki: trzy zgrupowane po prawej, dwie z lewej. Za nimi trzy postacie w mundurach w półpostaci. Twarze o uogólnionych schematycznych rysach, linie łuków brwiowych i nosa zaznaczone ciągłym konturem. Podwójna linia ust wypełnia szerokość twarzy rodzajem ornamentu.](/brepo/panel_repo/2023/02/27/4cfofn/contain-360-1000-max-mns-se-m-314-diga4377-m.webp)
Ludobójcy
portret grupowy
1946
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Europejscy klasycy nowoczesności
Jan Paweł Mazurkiewicz rozpoczął równocześnie kształcenie humanistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim i artystyczne w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tę ostatnią ukończył pod opieką Teodora Axentowicza w 1913 roku. Wybuch pierwszej wojny światowej oznaczał wcielenie do armii austriackiej, rychłe pojmanie przez Rosjan oraz siedmioletnią niewolę na Syberii. Po wybuchu rewolucji październikowej Mazurkiewicz otrzymał zatrudnienie w sowieckim systemie oświaty artystycznej. Uczył historii sztuki i pracował w agendzie kulturalnej Armii Czerwonej (Kultproswet), wystawiając obrazy w Semipałatyńsku (dziś: Semej), Nowonikołajewsku (obecnie: Nowosybirsk) i Krasnojarsku. Po uzyskaniu bezterminowego urlopu w wojsku radzieckim repatriował się do Krakowa, a następnie Poznania, gdzie w 1922 roku otrzymał posadę w seminarium nauczycielskim. Związał się wówczas z warszawską grupą twórców „Sursum Corda”, kierowaną przez Kazimierza Stabrowskiego. Obraz Po bitwie z 1937 roku dobrze reprezentuje symboliczną fazę twórczości, w której tytuły obrazów (Marsz żałobny, Vita somnium breve, Rapsodia wojenna) nawiązywały do osobistych doświadczeń zesłańczych oraz – przez uhistorycznienie – do polskiej poezji romantycznej i neoromantycznej. Dostrzeżone przez ówczesną krytykę synestetyczne elementy powodowały, że dzieła Mazurkiewicza oddają klimat epoki w podobny sposób jak katastroficzna literatura końca lat trzydziestych. „[…] Co w dzień jest grzbietem polany – w noc dnem jest strasznego leja, | Na którym świeci, już nie wiesz: pustynia, sen czy zawieja. | Z drzew cień i szelest wyrasta i nietoperzy pogoń, | A w ludziach jest ciemna miłość i ona chroni przed trwogą. […]” – pisał Jerzy Zagórski w tomiku Wyprawy powstałym w tym samym czasie co obraz w szczecińskiej kolekcji (Poezje wybrane, wybór i wstęp Ryszard Matuszewski, Kraków 1991, s. 64). Rok 1937 był wyjątkowy: wsparty przez państwa faszystowskie frankistowski przewrót rozpoczynający hiszpańską wojnę domową silnie oddziaływał na artystów obawiających się wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego o skali światowej.
Szymon Piotr Kubiak
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 50 cm, szerokość: 61 cm
Rodzaj obiektu
obraz
Technika
technika olejna
Tworzywo / materiał
płótno
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Tomaszewski, Marian
1946
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Witkiewicz, Stanisław Ignacy
1914
Muzeum Narodowe w Szczecinie
nieznany
1900 — 1940
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.