![MNS/Graf/2453 portret - ujęcie z przodu; Odbitka w układzie pionowym, wydrukowana czarną farbą drukarską na prostokątnym arkuszu papieru czerpanego. Arkusz obcięto wraz z odciskiem płyty, naklejono całą powierzchnią na kartonowy montaż z wyrysowaną tuszem i akwarelą konturową ramką sugerującą profilowaną ramę. Na verso montażu wzdłuż górnego brzegu ślady naklejenia na drugi montaż.
Grafika przedstawia portret Małgorzaty Lotaryńskiej w półpostaci na tle ściany częściowo przesłoniętej draperią. Księżniczka zwrócona jest 3/4 w lewo, ale spojrzenie kieruje na widza, prawą dłoń trzymając ukosem na wysokości brzucha. Ubrana jest w paradną, modną suknię z obcisłym stanikiem z dużym, prostokątnym dekoltem częściowo przesłoniętym tiulową chustą, ozdobionym kokardą. Bufiaste rękawy zdobione są pasmami aplikacji i kokardami oraz zakończone szerokimi koronkowymi mankietami. Szeroki płaski kołnierz obszyty jest koronką w ząbki. Księżniczka nosi dwa sznury pereł: krótki jako kolię i długi opadający z ramion na biust. Jej modna fryzura składa się z loków ułożonych bufiasto wokół twarzy i krótkiej grzywki nad czołem.](/brepo/panel_repo/2024/02/14/6dkmak/contain-360-1000-max-mns-graf-2453-dscf7691-m.jpg)
Margareta Princeps Lotharingia ducissa sere.ma Aurelianensis | Małgorzata księżniczka Lotaryngii, księżna orleańska
portret
około 1632 — 1640
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Malarstwo portretowe (XVII – początek XX wieku)
Jan Gotard, współtwórca „Bractwa św. Łukasza”, uczeń Tadeusza Pruszkowskiego, przyjaciel Antoniego Michalaka, utrwalał wyjątkową legendę Kazimierza nad Wisłą jako kolonii artystycznej. Jednak ten artysta, mistrz nastroju, tworzył głównie portrety jego mieszkańców, tworząc niewyidealizowaną, niewyszukaną galerię postaci. Gotard malował ostro i precyzyjnie. Za pomocą wyrazistego rysunku, ostrej linii odtwarzał postaci pijaków, bab, znachorek, kazimierskich dziadów, pozujących mu za niewielką opłatą. Te werystyczne i prozaiczne sceny, poprzez nawiązania do wzorców sztuki dawnej, zawierały w sobie jednocześnie dramaturgię. Gotard, tworząc portret społeczności kazimierskiej, stosował staranny rysunek, głęboki światłocień, akcentował ekspresję gestów. Współczesne postaci malowane były poprzez wizualne skojarzenia z dawnym malarstwem niderlandzkim i holenderskim.
Skupienie na szczególe i swoisty naturalizm indywidualizowały postaci, zarazem separując je z przestrzennego kontekstu. Artysta ukazywał je skupione na prostych czynnościach, a zarazem odrealnione, widmowe, ukazane w metafizycznym bezczasie. Oprócz dawnych technik malarskich, opartych na starannym akademickim wykształceniu i znajomości dawnych technologii, Gotard posługiwał się technikami graficznymi. W litografii wykonał portret Janklowej, żony Jankiela pośredniczącego w wynajmie pokoi dla letników. Praca pochodzi z nieco późniejszego okresu twórczości, odznaczającego się rezygnacją z ostrego kontury i wyrazistego rysunku postaci. Gotard ukazał twarz kobiety poprzez delikatny modelunek, wydobyty miękkim układem cienia i światła. Litografia została jednocześnie potraktowana z niezwykłą pieczołowitością, sugestywnie prezentując wizerunek starszej kobiety z zaznaczonymi zmarszczkami wskazującymi na trudy życia. Ten psychologiczny portret wyobrażony został jednocześnie z czułością, werystycznie oddana twarz staruszki promieniuje świetlistością, emanuje skupieniem i powagą. Portret Janklowej zdaje się wyłaniać z tła jako dosadny sposób wyrażania obecności drugiej osoby.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 50.5 cm, szerokość: 42 cm
Rodzaj obiektu
grafika
Technika
litografia
Tworzywo / materiał
papier
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
około 1632 — 1640
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1893
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna