1/24 talara (grosz)

Grosze z imieniem i tytulaturą szwedzkiego króla Karola XI (1655–1697) należą do pomorskiego systemu monetarnego, który funkcjonował niezależnie od szwedzkiego. Mennica w Szczecinie biła te nominały z przerwami w latach 1670–1688. W obiegu miały zastąpić popularne podwójne szelągi, których produkcji zaprzestano, a te pozostające w obiegu zdewaluowano do półtora szeląga. Wysokie ceny srebra doprowadziły do spadku wartości monet srebrnych do złotych i nieopłacalności bicia drobnych monet. Kurs wymienny monet były bowiem przez władze narzucony, zgodnie z ogólną tendencją na rynku. W 1667 roku, na podstawie unii monetarnej w Zinna (Jüterbog, Niemcy), wprowadzono nową, wyższą stopę menniczą i nowego 24-groszowego talara, zwanego kurantowym. Starego talara Rzeszy liczono po 28 groszy. Sprawy mennicze powierzono nowemu dzierżawcy i mincmistrzowi szczecińskiej mennicy w latach 1672-1676, Danielowi Syvertzowi, którego inicjały znajdujemy na wielu nominałach srebrnych i złotych.

Na stemplach groszy zachowany został ogólny schemat wyobrażeń. Na awersie odnoszący się do władcy, a na odwrocie do nazwy nominału bitego według stopy zinnejskiej. Nie pojawia się na nich charakterystyczne dla groszy jabłko panowania z krzyżem. Na prezentowanym egzemplarzu widnieje dekoracyjne wyobrażenie upierzonego gryfa z szeroko otwartym dziobem i uniesionym mieczem, który ma wyraźnie bojową wymowę. W otoku umieszczono pełne imię króla, mimo że dopiero w 1672 roku został uznany za pełnoletniego i mógł sprawować bezpośrednie rządy. Wśród napisów zwraca uwagę sentencja: IN JEHOVA SORS MEA (w Bogu mój los), która była również życiową dewizą poprzednika Karola XI na tronie – Karola X Gustawa (1622–1660).

Genowefa Horoszko