Port zimą

Hans Hartig (1873–1936) po ukończeniu studiów u Eugena Brachta (1842–1921) w Dreźnie w 1906 r. powrócił do Berlina, z którym związał swe dalsze losy. Specjalizował się w widokach pomorskich miejscowości. Podstawę kompozycji malarskich u Hartiga stanowiły liczne szkice, studia rysunkowe oraz fotograficzne. Jego dzieła o tematyce marynistycznej cieszyły się dużym uznaniem odbiorców, a popularność artyście zapewniły wysokonakładowe graficzne reprodukcje jego prac malarskich. Hartig cały czas utrzymywał kontakt ze Szczecinem i Pomorzem, bywał m.in. w Gartz an der Oder, Trzebiatowie, Kamieniu Pomorskim, Nowym Warpnie. W 1916 r. był współzałożycielem Stowarzyszenia Artystów Pomorskich (Pommerscher Künstlerbund). Z aktywnego udziału w życiu artystycznym zaczął wycofywać się po dojściu do władzy partii nacjonalistycznej. Zmarł w lutym 1936 r. w swoim domu przy Gladitschstrasse 34 w Berlinie-Schönebergu. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu przy kościele pw. Dwunastu Apostołów.

Obraz Port zimą przedstawia widok nabrzeża portu rybackiego na pokrytej krą rzece z umieszczoną na pierwszym planie niewielką barką i przycumowaną obok łódką. W tle pośród zwartej miejskiej zabudowy malarz umieścił dwie wieże, umożliwiające identyfikację okolicy. Przywodzą one skojarzenia z okrągłą Basztą Prochową oraz wieloboczną Basztą Menniczą w Goleniowie nad Iną. U Hartiga stały się autonomicznymi budowlami, w rzeczywistości jednak są elementami zachowanych do dziś fragmentów średniowiecznych murów miejskich. Zakupiony w 2006 r. do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie nastrojowy widok portowy, inspirowany nabrzeżem w Goleniowie jest jedną z kilkunastu znanych autorskich replik Hansa Hartiga z lat 30. XX w. Wszystkie one stanowią powtórzenie kompozycji namalowanej przez artystę w 1908 r. w dwu wersjach (mniejszej i większej), pokazanych podczas Wielkiej Berlińskiej Wystawy Sztuki (1908) oraz Wystawy Sztuki Niemieckiej w Nowym Jorku (1909).

Dariusz Kacprzak