Tora

Tora to Pięcioksiąg Mojżeszowy, czyli pierwsza część Biblii Hebrajskiej zwana w chrześcijaństwie Starym Testamentem, obejmująca Księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańską, Liczb, Powtórzonego Prawa. W szerszym sensie jest to tradycyjne prawo religijne i cała literatura rabiniczna. Zwój Tory jest najświętszym obiektem rytualnym judaizmu. W czasie modlitw zbiorowych odczytuje się z niego kolejne fragmenty, co tydzień inne i w ten sposób cały tekst jest w ciągu roku publicznie recytowany w synagodze. Opisywany rodał posiada typową formę zwoju nawiniętego na wałki. Wykonany został z pergaminowych kart zszytych białą nicią. Tekst zapisano ręcznie czarnym tuszem. Wałki posiadają zdobione tarcze i toczone uchwyty. Przy rodale znajduje się aksamitna taśma służąca do jego zawiązywania. Podczas pokazywania podniesionego rodału śpiewa się: „Oto Tora, którą Mojżesz przedłożył dzieciom Izraela”. Termin Tora tłumaczy się nieraz jako „Prawo” lub „Zakon”, ale ma on znacznie szersze znaczenie. Komentarz do czytania Tory nazywa się „słowem Tory”, a szkołę dającą podstawy wiedzy religijnej zwie się talmud-torą. Tora jest łącznikiem między Bogiem a światem, jest nośnikiem objawienia. Według tradycji, jest „Torą z Niebios”, objawioną Mojżeszowi. Ta teza rozumiana była dosłownie i tak nadal czynią ultraortodoksyjni Żydzi. Tradycja zawiera również niedosłowną wykładnię tezy, że wszystkie komentarze i późniejsze rozstrzygnięcia, również zostały objawione Mojżeszowi. Od Tory Pisanej nieodłączna jest Tora Ustna, czyli rozwinięcia i komentarze, przekazywane w ramach ustnej tradycji i spisane potem w Misznie oraz Talmudzie. Tora jest tradycją żywą – w niej zakotwiczona jest wszelka religijna aktywność Żydów.

Joanna Kluz