![MNS/A/22219/15 Kaptorga - Ujęcie przodu kaptorgi z góry. Kaptorga, prostokątna zawieszka ukształtowana ze srebrnej blachy zagiętej wpół, zawiniętej z jednej strony w długie, rurkowate uszko, pod którym jest przylutowany drugi koniec blachy. Jeden bok jest zamknięty poprzez zagięcie na siebie bocznych krawędzi blachy, drugi natomiast pozostawiono otwarty. Do przedniej ścianki kaptorgi przymocowane zostały cztery prostokątne, pionowo ułożone, blaszki z wytłoczonymi guzkami. Całość oplata drucik przechodzący przez każdy guzek i biegnący wzdłuż rurkowatego uszka. Przedmiot został odkryty w 1933 roku w Dobrociechach w nieznanych okolicznościach i pochodzi ze skarbu monet i ozdób srebrnych](/brepo/panel_repo/2022/04/08/u8rbbg/contain-360-1000-max-mns-a-22219-15-dscf6843-ppp.jpg)
Kaptorga
1000 — 1100
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Wczesne średniowiecze na Pomorzu
Skarb, z którego pochodzi srebrna kaptorga został odkryty przy drodze biegnącej z miejscowości Laski do Dramina, pow. kamieński w 1900 roku. Znaleziono go podczas karczowania drzew w lesie. W glinianym naczyniu znajdowało się ponad 11 kg monet i ozdób. Obecnie w zbiorach muzeum znajduje się tylko sześć monet arabskich oraz fragmenty srebrnej biżuterii o wadze ok. 550 g, w tym ponad 40 kaptorg.
Najczęściej przyjmuje się, że srebrne kaptorgi, pojemniczki na amulety, relikwie, leki lub pachnidła były wyrobami obcymi, a ich genezę wywodzi się z terenów Azji Mniejszej, skąd za pośrednictwem Bizancjum miały przedostać się do Europy, na tereny objęte władztwem karolińskim. W literaturze przedmiotu istnieją opinie o związkach tych przedmiotów z zachodnioeuropejską sztuką preromańską i romańską. Źródłem inspiracji tworzenia tych niewielkich pojemników mogły być ich duże odpowiedniki – relikwiarze popularne w kulturze średniowiecza. W Bizancjum natomiast noszono zawieszone na szyjach małe sakiewki z metalowych drucików skrywające różnego rodzaju amulety. Na tej podstawie uważa się, że również Słowianie nosili w katorgach różnego rodzaju drobiazgi, w tym naturalne, jak ziarna zbóż, wosk czy kawałeczki kości oraz wytwarzanych przez człowieka, jak fragmenty tkanin lub szklane paciorki. Umieszczanie takich przedmiotów w kaptorgach i noszenie na szyi miało związek z systemem wierzeń przyjętym przez Słowian i wiarą w apotropaiczną moc różnego rodzaju amuletów. Ornamentowanie powierzchni sprawiało, że były także atrakcyjnym elementem zdobniczym stroju. Odrębną kwestią jest charakter ornamentu i zawarte w nim treści symboliczne.
Anna Bogumiła Kowalska
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 2.2 cm, szerokość: 3.4 cm
Rodzaj obiektu
ozdoba
Technika
filigran, odlewanie, wyrób ręczny, jednostkowy
Tworzywo / materiał
srebro
Czas powstania / datowanie
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1000 — 1100
Muzeum Narodowe w Szczecinie
701 — 1150
Muzeum Narodowe w Szczecinie
800 — 1200
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna