Maska gomintogo

Maska gomintogo przedstawia głowę zwierzęcia z rodziny jeleniowatych. Jego charakterystyczną cechą jest rozłożyste poroże, w tym przypadku bardzo uproszczone i zredukowane do zaokrąglonej, wklęsłej figury kształtem przypominającej wielki czerpak. Maska jest świetnym przykładem sztuki dogońskiej, która wyróżnia się zgeometryzowanymi formami, symetrią, frontalizmem i statycznością. Przedstawienia antropomorficzne i zoomorficzne, częste w sztuce dogońskiej, są pozbawione naturalizmu. Ich oryginalne, indywidualne cechy są ukazane za pomocą symboli, które często są czytelne tylko dla wąskiej grupy wtajemniczonych.

Dogońskie maski chronią przed niebezpiecznym oddziaływaniem siły życiowej nyama. Jest to energia rozdzielona pomiędzy wszystkie byty istniejące na świecie, bardzo ważna dla ich normalnego funkcjonowania. Każde zwierzę również ma swoją nyama, która uwalnia się po śmierci „gospodarza”. Jeżeli śmierć nastąpiła w sposób naturalny energia życiowa przechodzi bez większych komplikacji na inne spokrewnione zwierzę, często dopiero co narodzone. Jednakże gdy zdarzyła się w sposób gwałtowny nyama staje się groźna dla jego sprawcy. Większość masek została wykonana po raz pierwszy właśnie po to, by chronić winowajcę nieszczęścia przed siłą życiową poszkodowanego.

Maska zakładana jest na twarz i tworzy całość dopiero ze strojem wykonanym z barwionych włókien roślinnych. Pierwsze tego typu stroje zostały wykonane w celu ukrycia narządów płciowych Matki Ziemi, skalanych przez bladego lisa Yurugu i są zapowiedzią końca chaosu. Podobnie jak inne maski dogońskie tańczy w trakcie świąt pogrzebowych Dama kończących długi okres opłakiwania zmarłego. Tancerzami zawsze są mężczyźni, członkowie stowarzyszenia Awa.

Ewa Prądzyńska