Bransoleta kobieca

Według Denise Paulme, francuskiej afrykanistki i antropolożki, dogoński „(…) mężczyzna jest panem ulicy, ale wewnątrz domu prawa ustala kobieta i postępuje na swój sposób”. Dogońskie kobiety przede wszystkim opiekują się dziećmi i gospodarstwem. Przynoszą wodę i drewno do kuchni, przygotowują posiłki, dbają o porządek w zagrodzie. Gdy mężczyzna ma wiele żon najstarsza z nich rozdziela zapasy i zajmuje się kierowaniem całym gospodarstwem. W porze suchej kobiety zatrudniane są także w rzemiośle. Wytwory swojej pracy, m.in. ceramikę, sprzedają na targu. Prowadzą także stoiska z żywnością – z pączkami, smażonymi rybami oraz zupami z wołowych podrobów oraz z płodami rolnymi.

Kobieta w społeczności dogońskiej zajmuje tym wyższą pozycję w rodzinie, im więcej ma dzieci. Ważna jest również postawa kobiety względem męża i rodziny (kobieta powinna znać swoje prawa i obowiązki). Podczas wyboru kandydatki na żonę uroda ma znaczenie drugorzędne, najważniejszy jest jej charakter. Dogonowie mówią, że „ten kto goni za pięknem, ten błądzi”. Mimo wszystko kobieta dogońska chce się podobać, dlatego dba o swój wygląd, stosując różne zabiegi kosmetyczne oraz ozdabiając swoje ciało pięknym strojem, biżuterią i fryzurą. Kobiety smarują skórę masłem karite lub oliwą z sa (drzewa Lannea acida z rodziny Anacardiaceae), szczególnie pożądane do celów kosmetycznych jest również masło krowie. Najczęstszymi ozdobami zakładanymi przez kobiety są naszyjniki z wisiorkami oraz bransolety noszone głównie na nadgarstkach. Do połowy XX wieku dominowały duże i ciężkie bransolety wykonane z miedzi lub żelaza. Współcześnie coraz częściej stosuje się ozdoby lekkie i delikatne.

Katarzyna Findlik-Gawron