Filiżanka

Filiżanka ozdobiona herbem Żydowskiego Towarzystwa Turystyczno-Narciarskiego „Makabi” w Bielsku (1928–1939). Kluby „Makabi” (Makkabi), czyli Wszechświatowego Związku Żydowskich Towarzystw Gimnastyczno-Sportowych „Makabi”, zaczęto zakładać na ziemiach polskich na początku XX w. Do najstarszych z nich należały kluby m.in. we Lwowie (1901), Krakowie (1907) i Warszawie (1915). W 1930 r. (podczas zjazdu Żydowskich Towarzystw Gimnastyczno-Sportowych) postanowiono połączyć „Makabi” z Żydowską Radą Wychowania Fizycznego. Powstały wówczas Oddział Polski WZŻTGS „Makabi” zrzeszał 241 klubów na terenie kraju. Trenowało w nich łącznie 45 tys. zawodników. Do „Makabi” należały właściwie wszystkie młodzieżowe organizacje syjonistyczne. Kluby posiadały własne biblioteki, chóry, orkiestry oraz fundusz dla osadnictwa w Palestynie Kfar ha-Makabi. Organizowano kolonie dla dzieci, szkolenia instruktorskie, defilady oraz liczne imprezy sportowe (tzw. „Makabiady”; zob. https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/z/662-zakopane/104-teksty-i-wywiady/192169-pierwsza-zimowa-makabiada-w-zakopanem). Sekcja narciarska Żydowskiego Towarzystwa Turystyczno-Narciarskiego „Makabi” w Bielsku powstała w 1928 r. Wybudowano wówczas drewniane schronisko na Hali Boraczej (było to pierwsze schronisko żydowskie na świecie). Obiekt spłonął w 1931 r. Rok później na miejscu spalonego żydowskiego schroniska na Hali Boraczej w Beskidzie Żywieckim Towarzystwo wybudowało murowany budynek, który został wówczas uznany za jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Polsce. W 1931 r. sekcja zorganizowała w pobliżu schroniska pierwsze Żydowskie Narciarskie Mistrzostwa Europy Środkowej. Filiżanka wykonana jest z porcelany. Walcowate, spiczaste uszko przyklejone zostało poniżej krawędzi wylewu oraz nad stopką. Krawędź wylewu udekorowano czarną linią, poniżej której znajduje się węższa linia złocenia. Wzdłuż uszka (pionowo) również poprowadzona została linia złocenia. Pośrodku brzuśca (przeciwlegle do uszka) widoczna dekoracja – czarny, naszkliwny herb. Tarcza herbu kształtem przypomina odwrócony trójkąt, którego boki są lekko zaokrąglone. Tarcza składa się z ramy (czarna obwódka), w której umieszczony został zarys łańcucha górskiego (około połowy wysokości pola). Niebo nad szczytami zaznaczone jest przy pomocy pionowych linii. Szczyty górskie są wyższe z prawej strony herbu. Z lewej strony (nad najniższymi szczytami) umieszczona została gwiazda Dawida. Pod rysunkiem znajduje się napis „Makabi”. Marta Frączkiewicz