Ciosak odłupkowy

Ciosak odłupkowy ze stanowiska w Niedźwiedziskch, pow. gryficki został odkryty podczas poszukiwań prowadzonych przez nauczyciela Splittgerbera z Gryfic w 1907 roku. Do 1935 roku należał do kolekcji Muzeum w Gryficach, a następnie został przekazany do zbiorów muzeum w Szczecinie. Dzięki zachowanej dokumentacji wiadomo, że oprócz ciosaka znaleziono jeszcze sześć wiórów, z których trzy zaginęły. Do produkcji ciosaka użyto lokalnego krzemienia kredowego wysokiej jakości, powszechnie występującego w morenach w okolicy Gryfic. Został wykonany techniką bezpośredniego uderzenia w bryłę surowca twardym tłukiem kamiennym. Pierwszym etapem produkcji narzędzia było odbicie dużego odłupka, który był następnie kształtowany poprzez odbijanie mniejszych odłupków i stopniową redukcję półproduktu. Ciosak był narzędziem używanym w oprawie z surowców organicznych. Ma dość wyraźne ślady użytkowania świadczące o wykorzystywaniu do ciężkich prac, takich jak obróbka drewna lub kopanie. Z punktu widzenia technologii wykonania ciosak z Niedźwiedzisk reprezentuje tzw. przemysł z długimi wiórami (ang. Long Blade Industry/LBI), występujący na obszarach od zachodniego wybrzeża Bałtyku na wschodzie po kanał La Manche na zachodzie, uznawany za fazę przejściową pomiędzy schyłkowym paleolitem (kultura ahrensburska) a wczesnym mezolitem (kultura Maglemose). Był to okres dosyć szybkich przemian środowiska naturalnego. W miarę pojawiania się lasów zmianie ulegał tryb życia ludzi, a w produkcji narzędzi pojawiły się nowe technologie dostosowane do nowych potrzeb, wynikających z dostępności surowców.

Michał Adamczyk