![E/16137/ML E/16137/ML - Rzeźba drewniana, pełna, polichromowana, przedstawiająca św. Anny. Na postumencie w kształcie nieregularnego prostokąta, zakomponowana postać świętej, w długiej sukni, układanej w pionowe fałdy. U góry fałdy są drobniejsze, u dołu fałdy grubsze, pod szyją kołnierzyk w kształcie półokrągłej plisy. Na sukni kubraczek w kolorze brązowym, sięgający do połowy łydki, o połach zaokrąglonych u dołu. Kubrak z długimi rękawami jest dopasowany w czasie. Z przodu do pasa podkreślony jest dość wąskimi pionowymi żłobieniami, od pasa szerszymi biegnącymi ukośnie fałdami, zaś na rękawach ukośnymi nieregularnymi żłobieniami. Ręce złożone na piersiach do modlitwy. Głowa wzniesiona lekko do góry i lekko przechylona w prawo. Włosy brązowe, zaznaczone z przedziałkiem pośrodku, opadające na plecy, podkreślone żłobieniami. Nos prosty wydatny, usta wąskie, oczy owalne czarne, brwi cienkie łukowate czarne. Twarz i ręce pokryte cielistą farbą. Widoczne uszy. Spod sukni widoczne bose stopy.
Konserwacja: 1988 r.](/brepo/panel_repo/2022/04/14/rue64u/contain-360-1000-max-e-16137-ml-001.jpg)
Święta Anna
1890 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sztuka Ludowa Lubelszczyzny (XVII – 1. połowa XX wieku)
W kulturze ludowej liczną grupę istot o właściwościach dobroczynnych stanowili święci, którzy przede wszystkim byli patronami dni, niekiedy pór roku, a nawet poszczególnych lat. Na co dzień posługiwano się nie datami, lecz nazwami świąt kościelnych i w ten sposób święci zostali skojarzeni z porami roku („Od św. Marcina zima się zaczyna”), zjawiskami atmosferycznymi („Na św. Kazimierza dzień się z nocą przymierza”), pracami gospodarczymi („Święty Jan trawę kosi”), początkiem okresów religijnych („Święta Katarzyna adwent rozpoczyna”), ze zjawiskami społecznymi („Na św. Idzi w swaty do mnie przyjdzi”). Przysłowie „Na św. Onufry otwierajcie kufry” jest jednym z wielu zapomnianych porzekadeł, których znaczenie trudno dziś odczytać. Może ma przypominać o tym, iż w czerwcowe ciepłe dni należy przewietrzyć zimową garderobę przechowywaną w kufrach i skrzyniach? Przez nawiązanie do kufrów prawdopodobnie święty jest patronem panien na wydaniu, którym szykowano posag w wiannych skrzyniach. Także do niego z modlitewnymi prośbami zwracali się tkacze, dorożkarze, podróżni i pielgrzymi.
Święty Onufry żył w IV wieku. Według tradycji był synem perskiego lub egipskiego władcy, ale zrezygnował z dworskiego życia i jako młodzieniec zamieszkał w klasztorze w Hermopolis. Przeniósł się na pustynię w pobliżu Tebaidy, gdzie na modlitwie i pokucie spędził sześćdziesiąt lat. W ikonografii jest przedstawiany jako stojący starzec z długimi włosami i brodą, które okrywają jego nagie ciało. Nagość tu jest symbolem ascezy, porzucenia wszelkich ziemskich bogactw i spraw. Towarzyszy mu często anioł z kielichem i hostią. Według legendy oprócz pustynnej roślinności święty żywił się tylko chlebem i wodą. W tle często jest ukazywana grota z drzewem daktylowym obok oraz dwa lwy kopiące jego grób. Taki wizerunek dominuje na obrazach i ikonach. Rzeźby ukazują świętego przeważnie w pozycji klęczącej, modlącego się. W figurach o zwartej bryle uwagę przykuwa dekoracyjnie rzeźbiarsko potraktowana partia włosów i brody przykrywających postać.
Kult św. Onufrego rozpowszechnił się szczególnie w Kościołach Wschodu. W Polsce, na Lubelszczyźnie, w Jabłecznej nad Bugiem, tuż przy granicy z Białorusią, znajduje się monastyr z relikwią świętego. To jeden z głównych polskich ośrodków prawosławia. Odpust w święto patrona, w dniach 24–25 czerwca, gromadzi w malowniczo położonym sanktuarium tysiące wiernych.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
rzeźba
Technika
polichromia, rzeźbienie
Tworzywo / materiał
drewno
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1890 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
1894 — 1930
Muzeum Narodowe w Lublinie
1845 — 1855
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna