Święta Anna

Imię Anna jest jednym z najpopularniejszych imion w Polsce. Wiąże się ze św. Anną, żoną św. Joachima, matką Maryi i babcią Jezusa, a także świętą Kościoła katolickiego i prawosławnego. Na temat jej życia Pismo Święte milczy, to we wczesnochrześcijańskich apokryfach, między innymi Protoewangelii Jakuba i Ewangelii Pseudo-Mateusza, można znaleźć kilka informacji. Jej życiowa postawa i wiara oraz rozszerzanie się czci dla jej córki wpłynęły na to, iż kult św. Anny pojawił się około IV wieku. W roku 550 cesarz Justynian Wielki wzniósł w Konstantynopolu kościół pod jej wezwaniem, a święto na Wschodzie obchodzone jest od VIII wieku. Z tego samego okresu pochodzą najstarsze znane wizerunki świętej. W zachodniej Europie pierwszy klasztor powstał w 701 roku, we Floriac koło Rouen, kult zaś na szeroką skalę upowszechnił się w XIII i XIV wieku za sprawą rycerzy powracających z wypraw krzyżowych. Zrodził się wśród ludu, który pragnął mieć w niej szczególną opiekunkę. Świętej Annie oddawano pod opiekę rodziny i domostwa, panny młode, małżonków, kobiety oczekujące potomstwa oraz kobiety bezdzietne, matki, babcie czy wdowy. Była także uznawana za patronkę żeglarzy, powroźników, tokarzy, krawców, tkaczy, młynarzy i piekarzy. Wzywano ją w modlitwie o deszcz czy też podczas burzy, o poprawę pogody, o znalezienie rzeczy zgubionych. Odbierała i odbiera nadal cześć jako orędowniczka szczęśliwego małżeństwa i dzieciństwa. Na wsi św. Anna cieszyła się ogromnym szacunkiem nie tylko wśród kobiet proszących o potomstwo i pomoc w porodzie, lecz też starsze kobiety modliły się do niej z prośbą, by ich wnuk został biskupem lub przynajmniej księdzem proboszczem. W jej dniu, 26 lipca, święcono wianki z ziół, które miały moc odpędzania złego.

W Polsce kult św. Anny jest bardzo popularny. Świadczą o nim sanktuaria, między innymi: na Górze Świętej Anny, w Świętej Annie koło Częstochowy, w Smardzewicach koło Tomaszowa Mazowieckiego, w Lubartowie, w Sobótce koło Wrocławia. Jej patronatem cieszą się liczne diecezje, miasta, kościoły, zgromadzenia zakonne i bractwa. Jedno z najbardziej prężnych działało w XVI wieku za panowania Anny Jagiellonki i Stefana Batorego. Jego celem było przeciwstawienie się reformacji oraz zwalczanie pijaństwa i innych społecznych patologii, członkowie musieli odznaczać się nienaganną opinią i wykształceniem.