Skrzynia

Skrzynia to popularny sprzęt wyposażenia wiejskiego domu od XVII, a na niektórych obszarach Polski od XVIII wieku. Tradycyjnie była częścią posagu panny młodej. Zamożna kobieta posiadała kilka skrzyń, które służyły do przechowywania odzieży, pościeli, ręczników, obrusów itp. Skrzynie wytwarzane były przez wyspecjalizowanych rzemieślników – stolarzy, którzy swoje wyroby sprzedawali przede wszystkim na targach i jarmarkach. Wykonywali też meble na zamówienie, zazwyczaj gdy stanowić miały panieńskie wiano. Wtedy ornamentację najczęściej uzupełniano imieniem i nazwiskiem właścicielki, monogramem, datą zawarcia małżeństwa, sporadycznie sentencją.

Prezentowana skrzynia jest typowym meblem pomorskim. Ma konstrukcję węgłową wiązaną na tzw. cynki, ściany lekko zwężające się ku dołowi, oparta jest na profilowanym podnóżku, a wieko ma wypukłe. Wewnątrz jest schowek, tzw. przyskrzynek, który służył do przechowywania drobiazgów: korali, wstążek, krajek, książeczki do nabożeństwa, czasami także dokumentów. Malatura skrzyni jest typowa dla regionu pyrzyckiego, gdzie na meblach występuje zdecydowane skontrastowanie barw zimnych w tle (w tym przypadku granat) i ciepłych we wzorach (w tym przypadku czerwień, zieleń, a także biel). Motywy florystyczne rozrzucone są na całej powierzchni skrzyni, natomiast centralnie umieszczono czerwony napis „Anno 1858” oraz „Marie Meier”. Dodatkową cechą wyróżniającą tę skrzynię są jej gabaryty, które przewyższają średnie wymiary o parę centymetrów. Różnica widoczna jest przede wszystkim w wysokości wynoszącej 90 cm w stosunku do typowych 58–68 cm.

Iwona Karwowska