![S/G/1715/ML S/G/1715/ML - Scena rodzajowa przedstawiająca dziewczynę i starca w otoczeniu jesiennego krajobrazu. Starzec przedstawiony na tle pnia drzewa, w pozycji siedzącej, ujęty do wysokości kolan, 3/4 w prawo. Głowa pochylona do przodu, siwe włosy i broda. Twarz pokryta siecią zmarszczek, wychudzona, o zapadniętych policzkach. Ubrany w brązowy płaszcz, dłonie złożone, wsparte o laskę. Obok niego dziewczyna, prawym ramieniem oparta o drzewo. Stojąca, głowa 3/4, lekko pochylona w prawo, tułów en face. Twarz o łagodnych rysach, wzrok skierowany ku górze, drobne wąskie usta. Na twarzy wyraz smutku. Ubrana w luźną, brązową sukmanę, na głowie związana z tyłu karminowa chustka z akcentami zieleni, błękitu i żółcieni na rogach. W tle zarysy bezlistnych drzew.
sygn. p.d.: T. axentowicz](/brepo/panel_repo/2022/04/14/j8iktz/contain-360-1000-max-s-g-1715-ml-003.jpg)
Starzec i dziewczyna
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Polskie malarstwo symboliczne początek XX wieku
Twórczość Witolda Wojtkiewicza (1879–1909), uznawanego na jednego z ważniejszych przedstawicieli symbolizmu i ekspresjonizmu w malarstwie polskim, zalicza się do najoryginalniejszych zjawisk sztuki Młodej Polski. Artysta studiował w warszawskiej Szkole Rysunkowej i w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach Leona Wyczółkowskiego i Józefa Pankiewicza. Należał do artystycznej bohemy Krakowa, był związany ze środowiskiem kabaretu Zielony Balonik. Jego malarstwo zwróciło uwagę pisarza André Gide’a i malarza Maurice’a Denisa, dzięki którym w 1907 roku artysta mógł zorganizować indywidualną wystawę w paryskiej Galerie Druet.
Sztuka Wojtkiewicza wprowadza widza w świat groteskowo-lirycznej poetyki odwołującej się do wyobraźni, marzeń sennych, zdeformowanej rzeczywistości zaludnionej postaciami symbolizującymi ból istnienia, egzystencjalne lęki i obsesje. Kompozycja Na cmentarzu staje się polem typowych dla młodopolskich artystów refleksyjnych rozważań związanych z przeświadczeniem o wszechogarniającym złu, nieszczęściu, bezsensie życia, przemijaniu i cierpieniu. Są one charakterystyczne dla dekadenckich nastrojów epoki, które w trafny sposób charakteryzuje w jednym z wierszy cyklu „Zamyślenia” Kazimierz Przerwa-Tetmajer:
Melancholia, tęsknota, smutek, zniechęcenie
Są treścią mojej duszy... Z skrzydły złamanemi
Myśl ma, zamiast powietrzne przerzynać bezdennie,
Włóczy się jak zbarczone żurawie po ziemi.
Kompozycja, powstała na rok przed przedwczesną śmiercią artysty dotkniętego nieuleczalną chorobą, której był w pełni świadomy, nosi cechy autentycznego tragizmu. Rysunek przedstawia postać ujętą w scenerii cmentarza. Jej poza ujawnia poczucie bezradności człowieka pogrążonego w rozpaczy. Zawężony kadr, ograniczający kompozycję do fragmentu natury reprezentowanej przez leśny pejzaż i rozpadające się nagrobki, intensyfikuje atmosferę przygnębienia i niepokoju. Stają się symbolem nieuchronności przeznaczenia i dramatu samotności.
Anna Hałata
Autor / wytwórca
Wymiary
rama: wysokość: 36.5 cm, szerokość: 39.5 cm
w świetle passe-partout: wysokość: 18 cm, szerokość: 21 cm
Rodzaj obiektu
rysunek
Technika
rysunek piórkiem
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Muzeum Narodowe w Lublinie
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna