![MZM/PC/210 Fotografia kolorowa. Biały mlecznik o gruszkowatym korpusie na owalnej lekko wysklepionej stopie. Dziobek trójkątny wymodelowany. Ucho wygięte w kształt przypominający małą literę „n” Na brzuścu w dolnej części dekoracja wykonana czarnym kolorem. Pośrodku u góry szarfa z napisem AMOR HONOR ET IUSTITIA, przedzielona polem z wizerunkiem dłoni z kielnią. Poniżej po dwóch stronach postacie dwóch mężczyzn na postumentach. Bliżej środka dwie kolumny z rozpiętym pomiędzy nimi trójkątem skierowanym wierzchołkiem do góry, motywem cyrkla i trzema małymi okrągłymi wieżami. U dołu szarfa z napisem FUIT LUX ET LUX FUIT, przedzielona owalnym polem z symbolem oka opatrzności, czyli trójkąta, pośrodku którego znajduje się oko. Całość opleciona wicią roślinną.](/brepo/panel_repo/2024/12/04/6folcd/contain-360-1000-max-mzm-pc-210-1c.jpg)
Mlecznik
ok. 1770
Muzeum Zamkowe w Malborku
Jest częścią kolekcji: Naczynia i przedmioty fajansowe, ceramiczne i metalowe (koniec XVII – początek XX wieku)
Tomaszów Lubelski to niewielkie miasto założone na początku XVII wieku przez kanclerza koronnego Jana Zamoyskiego. W 1794 roku powstała tam manufaktura fajansu, którą założył ówczesny ordynat Aleksander August Zamoyski wspólnie z doświadczonym ceramikiem Franciszkiem Mezerem. Okoliczne lasy dostarczały opału, niestety glina występująca w pobliżu nie nadawała się do produkcji szlachetnej ceramiki. Potrzebny surowiec sprowadzano aż z Kamionki Wołoskiej (koło Rawy Ruskiej – obecnie Ukraina). Mimo licznych trudności następca założyciela – Stanisław Kostka Zamoyski, zdołał rozwinąć wytwórnię, której wyroby cieszyły się sporym popytem. W roku 1806 podjęto nawet produkcję porcelany. Niestety dramatyczne wydarzenia polityczne, kampanie wojenne, zmiany granic przerwały dobrą passę, doprowadzając do upadku manufaktury w 1827 roku. Dziś nie został po niej ślad i nawet mieszkańcy nie pamiętają, że obok skrzyżowania ulic Lwowskiej i Kopernika istniała kiedyś wytwórnia, która rozsławiła ich miasteczko.
Wyroby tomaszowskie zachowały się w bardzo małej ilości i są prawdziwymi rarytasami zarówno w zbiorach muzealnych, jak i na rynku antykwarycznym. Muzeum Lubelskie posiada kilka egzemplarzy, wśród których kufel wyróżnia się ciekawą dekoracją malarską. Dwaj kosynierzy przypominają niedawne wydarzenia z insurekcji kościuszkowskiej. Scenka malowana jest dość nieudolnie, przez artystę być może ludowego. Sygnatura umieszczona na spodzie naczynia – Tomassow – wskazuje, że miał problemy z ortografią, co jednak nie umniejsza jego zasług. Pozostawił świadectwo trudnych czasów, w których nawet naczynia codziennego użytku wykorzystywano dla zachowania pamięci o bohaterach i wychowania młodych w duchu patriotycznym.
Barbara Czajkowska
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 21 cm, szerokość: 14 cm
Rodzaj obiektu
naczynie
Technika
zdobienie ceramiki malowaniem
Pochodzenie / sposób pozyskania
z dawnych zasobów
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Lublinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
ok. 1770
Muzeum Zamkowe w Malborku
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna