Żardiniera

Żardinierka wykonana została w manufakturze majoliki w Nieborowie. Wytwórnia ta o nazwie „Fabryka Fajansów artystycznych i pieców Kaflowych” założona została przez księcia Michała Piotra Radziwiłła w 1881 r. na terenie jego rezydencji. Dyrektorem manufaktury był Stanisław Thiele, doświadczony artysta ceramik, który wcześniej pracował w fabryce fajansu w Nevers we Francji. Ceramika ta, eklektyczna, wpisuje się w tendencje historyzujące w ceramice europejskiej drugiej połowy XIX w. Formy i zdobnictwo wzorowano na majolikach włoskich i francuskich oraz na holenderskich fajansach. Często dawne formy stylowe łączono z dekoracją malarską o tematyce polskiej. Stanowiły ją rodzime pejzaże, widoki znanych miejscowości, ilustracje legend polskich, wizerunki królów i bohaterów narodowych. Okres rozkwitu manufaktury trwał do 1886 r., załamanie produkcji nastąpiło około 1889 r.

W zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie znajduje się zespół jedenastu majolik dekoracyjnych, są to: wazy, żardiniery, cache-pôt (B. Trojnar, Majolika w zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie. Katalog, Łańcut 1988). Większość z nich pochodzi z lat 1882-1886, sygnowana jest wiązanym monogramem „MPR” (Michał Piotr Radziwiłł) pod mitrą książęcą, oraz niekiedy inicjałami malarza-dekoratora. Powyższa żardinierka jest prostokątna, o charakterystycznym wyzębionym trójkątnie brzegu, na czterech nóżkach w kształcie tralek. Malowana ciemną zielenią na białoniebieskim tle, w swojskie motywy architektoniczno – pejzażowe. Na krótszych ściankach bocznych – dawny zamek i kościół św. Jakuba w Sandomierzu, u dołu napis „Sandomierz”, na ściance dłuższej – ruiny zamku w Czorsztynie, napis „Chęciny” jest błędny. Po przeciwnej stronie widok kościółka z zabudowaniami na tle gór, napis Krościenko. Żardinierka ta jest jedyną z zespołu jedenastu nieborowskich majolik zgromadzonych w zamku w Łańcucie, która pochodzi ze zbiorów Potockich.

Barbara Trojnar