Lektyka

LEKTYKA jest znana już od starożytności i występuję na wszystkich kontynentach. Jest to przeważnie krzesło lub łoże o bokach z tkaniny lub innych trwałych materiałów z własnym zadaszeniem i przenoszone przez tragarzy lub zwierzęta juczne. Stąd może się rodzić pytanie czy lektyka to bardziej pojazd czy też mebel. Nasza lektyka jest wykonana w stylu Ludwika XV, zdobiona motywami charakterystycznymi dla stylu rokoka z lat 1730 – 1750. Powstała około połowy XVIII w. we Francji. Posiada kształt prostopadłościanu o trzech prostych ścianach, zaś ściana tylna jest zaokrąglona dla większego komfortu osoby przenoszonej. W bocznych ściankach i w drzwiach (zajmujące całą szerokość i wysokość lektyki) znajdują się szyby, które można opuszczać za pomocą pasów (zapewniona jest tym sposobem klimatyzacja). Do przenoszenia służą dwa długie drążki (oparte po bokach lektyki), które są wsuwane w antabki umieszczone w dolnej partii boków lektyki. Z przodu na drzwiach lektyki w otoczeniu girland kwiatowych umieszczono medalion z literami „MB”. Według tradycji lektyka ta należała do francuskiego biskupa diecezji Leon – Ludwika Honoriusza de Sabran. W okresie przed rewolucją francuską prowadził prace w swojej diecezji (biskupem został w wieku 37 lat) zaś na dworze króla pełnił pierwsze funkcję spowiednika króla (1767 – 1774) później (od roku 1774) był pierwszym spowiednikiem Marii Antoniny zaś w roku 1780 otrzymał godność Wielkiego Kapelana Królowej Francji Marii Antoniny oraz zarządzał kaplicą królewską w Wersalu. Po wybuchu rewolucji, do której był nastawiony negatywnie i niezłożeniu przysięgi na tzw. ustawę cywilną udał się na emigrację. Przed wyjazdem udzielił jeszcze ostatniego namaszczenia królowej Marii Antoninie, która została ścięta jako „wdowa Capet”: w 1793 roku. Na emigracji przebywał w Anglii, Holandii, Prusach, Austrii tam w Wiedniu 1803 roku spotkał Księżnę Izabelę z Czartoryskich Lubomirską, zwaną Księżną Marszałkową, która francuskiego emigranta zaprosiła do Zamku Łańcuckiego, gdzie otrzymał własny apartament. Przebywając w Łańcucie biskup brał czynny udział w życiu religijnym jego mieszkańców a pod nieobecność Księżnej Marszałkowej zarządzał jej posiadłością do swojej śmierci w roku 1811. Dzisiaj lektyka jest eksponowana w Wielkiej Sieni Wjazdowej i wita turystów udających się na zwiedzanie wnętrz Zamku Łańcuckiego.

Przemysław Kucia